Το «Μονόγραμμα» έχει καταγράψει με μοναδικό τρόπο τα πρόσωπα που σηματοδότησαν με την παρουσία και το έργο τους την πνευματική, πολιτιστική και καλλιτεχνική πορεία του τόπου μας. «Εθνικό αρχείο» έχει χαρακτηριστεί από το σύνολο του Τύπου και για πρώτη φορά το 2012 η Ακαδημία Αθηνών αναγνώρισε και βράβευσε οπτικοακουστικό έργο, απονέμοντας στους δημιουργούς παραγωγούς και σκηνοθέτες Γιώργο και Ηρώ Σγουράκη το Βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών για το σύνολο του έργου τους και ιδίως για το «Μονόγραμμα» με το σκεπτικό ότι: «…οι βιογραφικές τους εκπομπές αποτελούν πολύτιμη προσωπογραφία Ελλήνων που έδρασαν στο παρελθόν αλλά και στην εποχή μας και δημιούργησαν, όπως χαρακτηρίστηκε, έργο “για τις επόμενες γενεές”».

Η ιδέα της δημιουργίας ήταν του παραγωγού-σκηνοθέτη Γιώργου Σγουράκη, προκειμένου να παρουσιαστεί με αυτοβιογραφική μορφή η ζωή, το έργο και η στάση ζωής των προσώπων που δρουν στην πνευματική, πολιτιστική, καλλιτεχνική, κοινωνική και γενικότερα στη δημόσια ζωή, ώστε να μην υπάρχει κανενός είδους παρέμβαση και να διατηρηθεί ατόφιο το κινηματογραφικό ντοκουμέντο.

Η μορφή της κάθε εκπομπής έχει σκοπό την αυτοβιογραφική παρουσίαση (καταγραφή σε εικόνα και ήχο) ενός ατόμου που δρα στην πνευματική, καλλιτεχνική, πολιτιστική, πολιτική, κοινωνική και γενικά στη δημόσια ζωή, κατά τρόπο που κινεί το ενδιαφέρον των συγχρόνων του.

Η εκπομπή είναι αφιερωμένη στην πεζογράφο και δασκάλα Έλλη Αλεξίου.
Ξεκινά με την αφήγηση των παιδικών της χρόνων στην Κρήτη. Αναφέρεται στον πατέρα της, στη λογοτεχνική και πολιτική του δράση, συνυφασμένη με τα κοινωνικοπολιτικά γεγονότα του νησιού, όπως η διαμάχη Βενιζελικών και Βασιλικών και η επανάσταση του Θερίσου. Μιλά για το οικογενειακό λογοτεχνικό περιβάλλον στο οποίο ανατράφηκε και τα ερεθίσματα που δέχτηκε.
Στη συνέχεια, αφηγείται τον ερχομό της στην Αθήνα και τη συναναστροφή της με τον λογοτεχνικό κύκλο της εποχής, με πνευματικές προσωπικότητες όπως, ο Ιωάννης Κονδυλάκης, ο Μάρκος Αυγέρης, ο Κώστας Βάρναλης και ο Νίκος Καζαντζάκης, ο οποίος ήταν ο πρώτος σύζυγος της αδερφής της, Γαλάτειας. Περιγράφει με γλαφυρό τρόπο τις συναντήσεις των λογοτεχνών του μεσοπολέμου στη Δεξαμενή. Εκεί γνωρίστηκε με τον Βάσο Δασκαλάκη, με τον οποίο παντρεύτηκε το 1920 στο Παρίσι.
Εξιστορεί τα δύσκολα χρόνια της Κατοχής και την ενεργό συμμετοχή της στην Εθνική Αντίσταση, μέσα από το ΕΑΜ λογοτεχνών. Επίσης, μεταφέρει μνήμες από τα βιώματά της την περίοδο του καθεστώτος του Μεταξά και τη δικτατορία του Γεωργίου Παπαδόπουλου.
Στο τελευταίο μέρος της εκπομπής, μιλάει για την εμπειρία της στον χώρο της εκπαίδευσης και για το ρόλο του δασκάλου.
Αναφέρεται, επίσης, στο συγγραφικό της έργο μιλώντας μεταξύ άλλων και για τα κίνητρα της συγγραφικής πράξης.
Κατά τη διάρκεια της εκπομπής προβάλλεται αρχειακό φωτογραφικό υλικό και πλάνα με την ίδια στο σπίτι της, όπου έγιναν και τα γυρίσματα.