Η εκπομπή γιόρτασε φέτος τα 40 χρόνια δημιουργικής παρουσίας στη Δημόσια Τηλεόραση, καταγράφοντας τα πρόσωπα που αντιπροσωπεύουν και σφραγίζουν τον πολιτισμό μας.
Δημιούργησε έτσι ένα πολύτιμο «Εθνικό Αρχείο» όπως το χαρακτήρισε το σύνολο του Τύπου.

Μια εκπομπή σταθμός στα πολιτιστικά δρώμενα του τόπου μας, που δεν κουράστηκε στιγμή μετά από τόσα χρόνια, αντίθετα πλούτισε σε εμπειρίες και γνώση.

Ατέλειωτες ώρες δουλειάς, έρευνας, μελέτης και βασάνου πίσω από κάθε πρόσωπο που καταγράφεται και παρουσιάζεται στην οθόνη της ΕΡΤ2. Πρόσωπα που σηματοδότησαν με την παρουσία και το έργο τους την πνευματική, πολιτιστική και καλλιτεχνική πορεία του τόπου μας.

Πρόσωπα που δημιούργησαν πολιτισμό, που έφεραν εντός τους πολιτισμό και εξύψωσαν με αυτό το «μικρό πέτρινο ακρωτήρι στη Μεσόγειο» όπως είπε ο Γιώργος Σεφέρης «που δεν έχει άλλο αγαθό παρά τον αγώνα του λαού του, τη θάλασσα, και το φως του ήλιου...»

«Εθνικό αρχείο» έχει χαρακτηριστεί από το σύνολο του Τύπου και για πρώτη φορά το 2012 η Ακαδημία Αθηνών αναγνώρισε και βράβευσε οπτικοακουστικό έργο, απονέμοντας στους δημιουργούς παραγωγούς και σκηνοθέτες Γιώργο και Ηρώ Σγουράκη το Βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών για το σύνολο του έργου τους και ιδίως για το «Μονόγραμμα» με το σκεπτικό ότι: «…οι βιογραφικές τους εκπομπές αποτελούν πολύτιμη προσωπογραφία Ελλήνων που έδρασαν στο παρελθόν αλλά και στην εποχή μας και δημιούργησαν, όπως χαρακτηρίστηκε, έργο “για τις επόμενες γενεές”».

Η ιδέα της δημιουργίας ήταν του παραγωγού - σκηνοθέτη Γιώργου Σγουράκη, όταν ερευνώντας, διαπίστωσε ότι δεν υπάρχει ουδεμία καταγραφή της Ιστορίας των ανθρώπων του πολιτισμού μας, παρά αποσπασματικές καταγραφές. Επιθυμούσε να καταγράψει με αυτοβιογραφική μορφή τη ζωή, το έργο και η στάση ζωής των προσώπων, έτσι ώστε να μην υπάρχει κανενός είδους παρέμβαση και να διατηρηθεί ατόφιο το κινηματογραφικό ντοκουμέντο.

Άνθρωποι της διανόησης και Τέχνης καταγράφτηκαν και καταγράφονται ανελλιπώς στο Μονόγραμμα. Άνθρωποι που ομνύουν και υπηρετούν τις Εννέα Μούσες, κάτω από τον «νοητό ήλιο της Δικαιοσύνης και τη Μυρσίνη τη Δοξαστική…» για να θυμηθούμε και τον Οδυσσέα Ελύτη ο οποίος έδωσε και το όνομα της εκπομπής στον Γιώργο Σγουράκη. Για να αποδειχτεί ότι ναι, προάγεται ακόμα ο πολιτισμός στην Ελλάδα, η νοητή γραμμή που μας συνδέει με την πολιτιστική μας κληρονομιά ουδέποτε έχει κοπεί.

Σε κάθε εκπομπή ο/η αυτοβιογραφούμενος/η οριοθετεί το πλαίσιο της ταινίας η οποία γίνεται γι' αυτόν. Στη συνέχεια με τη συνεργασία τους καθορίζεται η δομή και ο χαρακτήρας της όλης παρουσίασης. Μελετούμε αρχικά όλα τα υπάρχοντα βιογραφικά στοιχεία, παρακολουθούμε την εμπεριστατωμένη τεκμηρίωση του έργου του προσώπου το οποίο καταγράφουμε, ανατρέχουμε στα δημοσιεύματα και στις συνεντεύξεις που το αφορούν και μετά από πολύμηνη πολλές φορές προεργασία ολοκληρώνουμε την τηλεοπτική μας καταγραφή.

Το σήμα της σειράς είναι ακριβές αντίγραφο από τον σπάνιο σφραγιδόλιθο που υπάρχει στο Βρετανικό Μουσείο και χρονολογείται στον τέταρτο ως τον τρίτο αιώνα π.Χ. και είναι από καφετί αχάτη.

Τέσσερα γράμματα συνθέτουν και έχουν συνδυαστεί σε μονόγραμμα. Τα γράμματα αυτά είναι το Υ, Β, Ω και Ε. Πρέπει να σημειωθεί ότι είναι πολύ σπάνιοι οι σφραγιδόλιθοι με συνδυασμούς γραμμάτων, όπως αυτός που έχει γίνει το χαρακτηριστικό σήμα της τηλεοπτικής σειράς.

Το χαρακτηριστικό μουσικό σήμα που συνοδεύει τον γραμμικό αρχικό σχηματισμό του σήματος με την σύνθεση των γραμμάτων του σφραγιδόλιθου, είναι δημιουργία του συνθέτη Βασίλη Δημητρίου.

Μέχρι σήμερα έχουν καταγραφεί περίπου 400 πρόσωπα και θεωρούμε ως πολύ χαρακτηριστικό, στην αντίληψη της δημιουργίας της σειράς, το ευρύ φάσμα ειδικοτήτων των αυτοβιογραφουμένων, που σχεδόν καλύπτουν όλους τους επιστημονικούς, καλλιτεχνικούς και κοινωνικούς χώρους με τις ακόλουθες ειδικότητες: αρχαιολόγοι, αρχιτέκτονες, αστροφυσικοί, βαρύτονοι, βιολονίστες, βυζαντινολόγοι, γελοιογράφοι, γεωλόγοι, γλωσσολόγοι, γλύπτες, δημοσιογράφοι, διαστημικοί επιστήμονες, διευθυντές ορχήστρας, δικαστικοί, δικηγόροι, εγκληματολόγοι, εθνομουσικολόγοι, εκδότες, εκφωνητές ραδιοφωνίας, ελληνιστές, ενδυματολόγοι, ερευνητές, ζωγράφοι, ηθοποιοί, θεατρολόγοι, θέατρο σκιών, ιατροί, ιερωμένοι, ιμπρεσάριοι, ιστορικοί, ιστοριοδίφες, καθηγητές πανεπιστημίων, κεραμιστές, κιθαρίστες, κινηματογραφιστές, κοινωνιολόγοι, κριτικοί λογοτεχνίας, κριτικοί τέχνης, λαϊκοί οργανοπαίκτες, λαογράφοι, λογοτέχνες, μαθηματικοί, μεταφραστές, μουσικολόγοι, οικονομολόγοι, παιδαγωγοί, πιανίστες, ποιητές, πολεοδόμοι, πολιτικοί, σεισμολόγοι, σεναριογράφοι, σκηνοθέτες, σκηνογράφοι, σκιτσογράφοι, σπηλαιολόγοι, στιχουργοί, στρατηγοί, συγγραφείς, συλλέκτες, συνθέτες, συνταγματολόγοι, συντηρητές αρχαιοτήτων και εικόνων, τραγουδιστές, χαράκτες, φιλέλληνες, φιλόλογοι, φιλόσοφοι, φυσικοί, φωτογράφοι, χορογράφοι, χρονογράφοι, ψυχίατροι.

Ποιητής, πεζογράφος, εικονογράφος, γραφίστας, εικαστικός, εκδότης περιοδικών, συγγραφέας βραβευμένος - και για την ιδιοτυπία του, ο Δημήτρης Καλοκύρης αυτοβιογραφείται στο Μονόγραμμα.

Γεννήθηκε το 1948 στο Ρέθυμνο.

O πατέρας του καθηγητής σε γυμνάσιο ενός χωριού έξω από το Ρέθυμνο και αργότερα, Έφορος Αρχαιοτήτων στο Ηράκλειο.

Πήγε με υποτροφία στο Παρίσι οικογενειακώς για ένα χρόνο, όταν ο Δημήτρης Καλοκύρης ήταν μικρός. Εκεί εξοικειώθηκε με τη γλώσσα.

Σπουδάζει στη Φιλοσοφική Σχολή Ιωαννίνων. Συγχρόνως συμμετέχει σε φοιτητικά ροκ συγκροτήματα.
Γράφει ποιήματα ενώ συμμετέχει σε έκθεση ζωγραφικής φοιτητών του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων. Με τη μεταγραφή του για Θεσσαλονίκη, αρχίζει και δημοσιεύει κείμενά του και ποιήματα σε πολλά λογοτεχνικά περιοδικά. Εργάζεται ως μακετίστας σε εργαστήριο μεταξοτυπίας.

«…από όταν έφτιαξα το πρώτο μου βιβλίο, με γοήτευσε αυτή η ατμόσφαιρα του τυπογραφείου, που ήτανε με μέταλλα και πιο χειροκίνητο, δεν ήταν τα σημερινά τα ηλεκτρονικά και τα αυτόματα. Αναγκαστικά λοιπόν ασχολήθηκα με το εξώφυλλο του βιβλίου μου και με τη σελιδοποίηση, δίπλα στους τεχνικούς. Έκανα διάφορες αλχημείες εκεί και σιγά-σιγά έγινε πια κεντρικός βιοπορισμός και έφτασα να έχω κάνει κάπου 4.000 εξώφυλλα. Μεταξύ των οποίων και όχι μόνο εξώφυλλα βιβλίων αλλά και προγράμματα θεάτρων, μουσικών παραστάσεων, αφίσες, αφίσες δρόμου, αφίσες καταστημάτων, αφίσες μεγάλες 24φυλλες, 48φυλλες, αυτές τις πολύ μεγάλες».

Το 1971 ιδρύει το θρυλικό περιοδικό “Τραμ” και τις ομώνυμες εκδόσεις Λογοτεχνίας και Τέχνης. Στο πρώτο ήδη τεύχος, εκτός από τα κείμενα του Σεφέρη τα ανέκδοτα, υπήρχε και ένα διήγημα του Κώστα Ταχτσή που είχε και αυτός πολλά χρόνια να δημοσιεύσει.

«…στη συνέχεια ήρθαν και συνεργάστηκαν άνθρωποι όπως ο Καρούζος, ο Γιώργος Ιωάννου πολλοί από τους κατόπιν πολύ γνωστούς. Και βεβαίως από εκεί δημιουργήθηκε ένα πρώτο φυτώριο ανθρώπων που εν συνεχεία αναπτύχθηκαν στη λεγόμενη γενιά του '70».

Αργότερα στην Αθήνα πλέον, εκδίδει το λογοτεχνικό και καλλιτεχνικό περιοδικό “Χάρτης”. Η παρέα του “Τραμ” συσπειρώνεται στο νέο περιοδικό “Χάρτης” που εκδίδει με τη σύζυγό του Ελένη και τον Γιώργο Χουλιάρα.

Αναλαμβάνει διευθυντής σύνταξης και καλλιτεχνικός διευθυντής του πολιτιστικού περιοδικού “Το Τέταρτο” (1985-87) του Μάνου Χατζιδάκι. Παραιτείται ένα χρόνο πριν κλείσει.

Έχει κάνει τρεις εκθέσεις κολάζ και εικονογράφησε βιβλία για παιδιά. Το 1996 τιμήθηκε με το Κρατικό Βραβείο Διηγήματος για το φαντασμαγορικό του σύγγραμμα “Η ανακάλυψη της Ομηρικής” και το 2014 με το βραβείο του Ιδρύματος Κώστα και Ελένης Ουράνη της Ακαδημίας Αθηνών, για το σύνολο του έργου του.