Για άλλη μια χρονιά το «Μονόγραμμα» έρχεται να καταγράψει για 39η χρονιά με το δικό του μοναδικό τρόπο τα πρόσωπα που σηματοδότησαν με την παρουσία και το έργο τους την πνευματική, πολιτιστική και καλλιτεχνική πορεία του τόπου μας. Τα πρόσωπα που δημιούργησαν πολιτισμό, που έφεραν εντός τους πολιτισμό και εξύψωσαν με αυτό το «μικρό πέτρινο ακρωτήρι στη Μεσόγειο» όπως είπε ο Γιώργος Σεφέρης «που δεν έχει άλλο αγαθό παρά τον αγώνα του λαού του, τη θάλασσα, και το φως του ήλιου...».

«Εθνικό αρχείο» έχει χαρακτηριστεί από το σύνολο του Τύπου και για πρώτη φορά το 2012 η Ακαδημία Αθηνών αναγνώρισε και βράβευσε οπτικοακουστικό έργο, απονέμοντας στους δημιουργούς παραγωγούς και σκηνοθέτες Γιώργο και Ηρώ Σγουράκη το Βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών για το σύνολο του έργου τους και ιδίως για το «Μονόγραμμα» με το σκεπτικό ότι: «…οι βιογραφικές τους εκπομπές αποτελούν πολύτιμη προσωπογραφία Ελλήνων που έδρασαν στο παρελθόν αλλά και στην εποχή μας και δημιούργησαν, όπως χαρακτηρίστηκε, έργο “για τις επόμενες γενεές”».

Η ιδέα της δημιουργίας ήταν του παραγωγού - σκηνοθέτη Γιώργου Σγουράκη, όταν ερευνώντας, διαπίστωσε ότι δεν υπάρχει ουδεμία καταγραφή της Ιστορίας των ανθρώπων του πολιτισμού μας, παρά αποσπασματικές καταγραφές. Επιθυμούσε να καταγράψει με αυτοβιογραφική μορφή τη ζωή, το έργο και η στάση ζωής των προσώπων, έτσι ώστε να μην υπάρχει κανενός είδους παρέμβαση και να διατηρηθεί ατόφιο το κινηματογραφικό ντοκουμέντο.

Σε κάθε εκπομπή ο/η αυτοβιογραφούμενος/η οριοθετεί το πλαίσιο της ταινίας η οποία γίνεται γι' αυτόν. Στη συνέχεια με τη συνεργασία τους καθορίζεται η δομή και ο χαρακτήρας της όλης παρουσίασης. Μελετούμε αρχικά όλα τα υπάρχοντα βιογραφικά στοιχεία, παρακολουθούμε την εμπεριστατωμένη τεκμηρίωση του έργου του προσώπου το οποίο καταγράφουμε, ανατρέχουμε στα δημοσιεύματα και στις συνεντεύξεις που το αφορούν και μετά από πολύμηνη πολλές φορές προεργασία ολοκληρώνουμε την τηλεοπτική μας καταγραφή.

Ο τίτλος είναι από το ομότιτλο ποιητικό έργο του Οδυσσέα Ελύτη (με τη σύμφωνη γνώμη του) και είναι απόλυτα καθοριστικός για το αντικείμενο που διαπραγματεύεται: Μονόγραμμα = Αυτοβιογραφία.

Το σήμα της σειράς είναι ακριβές αντίγραφο από τον σπάνιο σφραγιδόλιθο που υπάρχει στο Βρετανικό Μουσείο και χρονολογείται στον τέταρτο ως τον τρίτο αιώνα π.Χ. και είναι από καφετί αχάτη.

Τέσσερα γράμματα συνθέτουν και έχουν συνδυαστεί σε μονόγραμμα. Τα γράμματα αυτά είναι το Υ, Β, Ω και Ε. Πρέπει να σημειωθεί ότι είναι πολύ σπάνιοι οι σφραγιδόλιθοι με συνδυασμούς γραμμάτων, όπως αυτός που έχει γίνει το χαρακτηριστικό σήμα της τηλεοπτικής σειράς.

Το χαρακτηριστικό μουσικό σήμα που συνοδεύει τον γραμμικό αρχικό σχηματισμό του σήματος με την σύνθεση των γραμμάτων του σφραγιδόλιθου, είναι δημιουργία του συνθέτη Βασίλη Δημητρίου.

Μέχρι σήμερα έχουν καταγραφεί περίπου 400 πρόσωπα και θεωρούμε ως πολύ χαρακτηριστικό, στην αντίληψη της δημιουργίας της σειράς, το ευρύ φάσμα ειδικοτήτων των αυτοβιογραφουμένων, που σχεδόν καλύπτουν όλους τους επιστημονικούς, καλλιτεχνικούς και κοινωνικούς χώρους με τις ακόλουθες ειδικότητες: αρχαιολόγοι, αρχιτέκτονες, αστροφυσικοί, βαρύτονοι, βιολονίστες, βυζαντινολόγοι, γελοιογράφοι, γεωλόγοι, γλωσσολόγοι, γλύπτες, δημοσιογράφοι, διαστημικοί επιστήμονες, διευθυντές ορχήστρας, δικαστικοί, δικηγόροι, εγκληματολόγοι, εθνομουσικολόγοι, εκδότες, εκφωνητές ραδιοφωνίας, ελληνιστές, ενδυματολόγοι, ερευνητές, ζωγράφοι, ηθοποιοί, θεατρολόγοι, θέατρο σκιών, ιατροί, ιερωμένοι, ιμπρεσάριοι, ιστορικοί, ιστοριοδίφες, καθηγητές πανεπιστημίων, κεραμιστές, κιθαρίστες, κινηματογραφιστές, κοινωνιολόγοι, κριτικοί λογοτεχνίας, κριτικοί τέχνης, λαϊκοί οργανοπαίκτες, λαογράφοι, λογοτέχνες, μαθηματικοί, μεταφραστές, μουσικολόγοι, οικονομολόγοι, παιδαγωγοί, πιανίστες, ποιητές, πολεοδόμοι, πολιτικοί, σεισμολόγοι, σεναριογράφοι, σκηνοθέτες, σκηνογράφοι, σκιτσογράφοι, σπηλαιολόγοι, στιχουργοί, στρατηγοί, συγγραφείς, συλλέκτες, συνθέτες, συνταγματολόγοι, συντηρητές αρχαιοτήτων και εικόνων, τραγουδιστές, χαράκτες, φιλέλληνες, φιλόλογοι, φιλόσοφοι, φυσικοί, φωτογράφοι, χορογράφοι, χρονογράφοι, ψυχίατροι.

Η νέα σειρά εκπομπών:

Αυτοβιογραφούνται στην ενότητα αυτή: ο ηθοποιός Γρηγόρης Βαλτινός, ο ποιητής Κώστας Παπαγεωργίου, η ιστορικός Μαρία Ευθυμίου, ο σκηνοθέτης Κώστας Φέρρης, ο μουσικολόγος Γιώργος Μονεμβασίτης, ο σκιτσογράφος-γελοιογράφος Γήσης Παπαγεωργίου, ο σκηνοθέτης Δήμος Αβδελιώδης, η τραγουδίστρια και ποιήτρια Γιοβάννα, ο κριτικός λογοτεχνίας Δημήτρης Ραυτόπουλος, ο συνθέτης Γιώργος Κουμεντάκης, ο ηθοποιός Γιάννης Φέρτης, ο σκιτσογράφος Γιώργος Ψαρρόπουλος, ο συγγραφέας Γιάννης Παπακώστας, ο μουσικός Δημήτρης Παπαδημητρίου, ο αρχαιολόγος και Ακαδημαϊκός Μανόλης Κορρές, ο κύπριος ποιητής Κυριάκος Χαραλαμπίδης, ο ζωγράφος Γιώργος Ρόρρης, ο συγγραφέας και πολιτικός Μίμης Ανδρουλάκης, ο αρχαιολόγος Νίκος Σταμπολίδης, ο εικαστικός Δημήτρης Ταλαγάνης, η συγγραφέας Μάρω Δούκα, ο δεξιοτέχνης του κλαρίνου Βασίλης Σαλέας, ο τραγουδοποιός Κώστας Χατζής, η σκηνοθέτης Κατερίνα Ευαγγελάτου, η συγγραφέας Έρη Ρίτσου, ο πιανίστας Γιάννης Βακαρέλης, ο τυπογράφος και εκδότης Αιμίλιος Καλιακάτσος, ο συγγραφέα Φώντας Λάδης, η αρχαιολόγος Έφη Σαπουνά – Σακελλαράκη, ο ζωγράφος Δημήτρης Γέρος, και άλλοι.

Ένας εντυπωσιακός μποέμ καλλιτέχνης, σημαντικός σκιτσογράφος με μια συναρπαστική περιπετειώδη ζωή, ο Γιώργος Ψαρρόπουλος αυτοβιογραφείται στο Μονόγραμμα.

Γεννήθηκε το 1941 στο Γκάζι, τη σημερινή Τεχνόπολη. Μεγάλωσε στην Ιερά Οδό. Από μικρός, ανακάλυψε το ταλέντο του στο σκιτσάρισμα αφού ζωγράφιζε ακόμα και στο περιθώριο των βιβλίων του σχολείου.

Ο δάσκαλός του, το πρόσεξε και προωθούσε τα σκίτσα του σε εκθέσεις με αποτέλεσμα, μαθητής ακόμα, να πάρει δύο βραβεία, στο Άμστερνταμ και στο Σίδνεϊ.

Αγαπούσε πολύ τον αθλητισμό αλλά και τον πρωταθλητισμό. Υπήρξε, για πέντε χρόνια πυγμάχος στα τμήματα του Παναθηναϊκού, κατακτώντας 2 πρωταθλήματα.

Ανδρώθηκε και βίωσε σε πρώτο πρόσωπο, την ταραγμένη δεκαετία του 60 με τα Ιουλιανά και τη γνωριμία του με τον Γεώργιο Παπανδρέου. Ήταν ο εκφωνητής στις συγκεντρώσεις της Ένωσης Κέντρου.

«…με σπρώχνει εμένα ο γέρος ο Παπανδρέου, του άρεσε η φωνή μου, δεν ξέρω, και γίνομαι εκφωνητής της Ενώσεως Κέντρου και προσωπικός εκφωνητής του Γέρου, ήθελε μόνο εμένα να μιλάω. Και γυρίζαμε όλη την Ελλάδα οπότε καταλαβαίνεις τι γίνεται. Και βέβαια μετά το 1965, στις 15 Ιουλίου με τα Ιουλιανά, εγώ ήμουν με ένα μικρόφωνο στο χέρι και γύρναγα κάθε μέρα στις γειτονιές και να μιλάμε παντού…»

Στη δικτατορία της 21ης Απριλίου του 1967, ήταν από τους πρώτους συλληφθέντες όπου κρατήθηκε και βασανίστηκε στη "Μπουμπουλίνας".

Μετά την πτώση της Χούντας, συμμετείχε ενεργά στην επανίδρυση της ΕΔΗΝ μαζί με τον Αλέξανδρο Παναγούλη. Υπήρξε επίσης μέλος του κόμματος των Νεοφιλελευθέρων του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη.

«…με την πρώτη γνωριμία με τον Μητσοτάκη δέσαμε που λέμε. Από εκεί και πέρα εγώ δεν έχω αλλάξει είμαι με την οικογένεια Μητσοτάκη πλέον».

Μετά από αποχή περίπου 30 χρόνων, επανήλθε στη πρώτη αγάπη του, το σκίτσο. Αφορμή, ήταν ένα βιβλίο για τον Γεώργιο Παπανδρέου, στο οποίο έκανε «μονοκονδυλιά» το πορτραίτο του Γέρου της Δημοκρατίας.

Έχει σκιτσογραφήσει όλη την πολιτική και οικονομική ελίτ της χώρας. Επίσης καλλιτέχνες, ηθοποιούς, σκηνοθέτες, ποιητές, συνθέτες.

Δεν πουλάει τα σκίτσα του. Τα χαρίζει, ακόμα κι αν γίνουν εξώφυλλα σε ευπώλητες βιογραφίες.

Ένας ελεύθερος άνθρωπος! Έτσι αυτοχαρακτηρίζεται. Γι' αυτό και δεν παντρεύτηκε. Του άρεσε η νύχτα και η διασκέδαση όπως ήταν παλιά. Η κουλτούρα των μπαρ, των «σκυλάδικων» αλλά και των «κυριλέ». Βίωσε φιλοσοφώντας, τις νύχτες της Αθήνας όσο λίγοι.
πυγμάχος στα τμήματα του Παναθηναϊκού, κατακτώντας 2 πρωταθλήματα.

Ανδρώθηκε και βίωσε σε πρώτο πρόσωπο, την ταραγμένη δεκαετία του 60 με τα Ιουλιανά και τη γνωριμία του με τον Γεώργιο Παπανδρέου. Ήταν ο εκφωνητής στις συγκεντρώσεις της Ένωσης Κέντρου.

«…με σπρώχνει εμένα ο γέρος ο Παπανδρέου, του άρεσε η φωνή μου, δεν ξέρω, και γίνομαι εκφωνητής της Ενώσεως Κέντρου και προσωπικός εκφωνητής του Γέρου, ήθελε μόνο εμένα να μιλάω. Και γυρίζαμε όλη την Ελλάδα οπότε καταλαβαίνεις τι γίνεται. Και βέβαια μετά το 1965, στις 15 Ιουλίου με τα Ιουλιανά, εγώ ήμουν με ένα μικρόφωνο στο χέρι και γύρναγα κάθε μέρα στις γειτονιές και να μιλάμε παντού…»

Στη δικτατορία της 21ης Απριλίου του 1967, ήταν από τους πρώτους συλληφθέντες όπου κρατήθηκε και βασανίστηκε στη "Μπουμπουλίνας".

Μετά την πτώση της Χούντας, συμμετείχε ενεργά στην επανίδρυση της ΕΔΗΝ μαζί με τον Αλέξανδρο Παναγούλη. Υπήρξε επίσης μέλος του κόμματος των Νεοφιλελευθέρων του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη.

«…με την πρώτη γνωριμία με τον Μητσοτάκη δέσαμε που λέμε. Από εκεί και πέρα εγώ δεν έχω αλλάξει είμαι με την οικογένεια Μητσοτάκη πλέον».

Μετά από αποχή περίπου 30 χρόνων, επανήλθε στη πρώτη αγάπη του, το σκίτσο. Αφορμή, ήταν ένα βιβλίο για τον Γεώργιο Παπανδρέου, στο οποίο έκανε «μονοκονδυλιά» το πορτραίτο του Γέρου της Δημοκρατίας.

Έχει σκιτσογραφήσει όλη την πολιτική και οικονομική ελίτ της χώρας. Επίσης καλλιτέχνες, ηθοποιούς, σκηνοθέτες, ποιητές, συνθέτες.

Δεν πουλάει τα σκίτσα του. Τα χαρίζει, ακόμα κι αν γίνουν εξώφυλλα σε ευπώλητες βιογραφίες.

Ένας ελεύθερος άνθρωπος! Έτσι αυτοχαρακτηρίζεται. Γι' αυτό και δεν παντρεύτηκε. Του άρεσε η νύχτα και η διασκέδαση όπως ήταν παλιά. Η κουλτούρα των μπαρ, των «σκυλάδικων» αλλά και των «κυριλέ». Βίωσε φιλοσοφώντας, τις νύχτες της Αθήνας όσο λίγοι.

Αρκετά πορτρέτα του κοσμούν μουσεία και χώρους στην Ελλάδα.