«…κι έκαναν τον φόβο του θανάτου, οίστρο της ζωής» (Εμπειρίκος)

Δεν υπάρχει ζωή χωρίς απώλεια, χωρίς τους μικρούς και μεγάλους θανάτους που σημαδεύουν την ιστορία της ζωής μας. Να χάνεις ένα γονιό, ένα παιδί, μια πατρίδα, μια δουλειά, να χάνεις την υγεία σου, την πίστη σε μια ιδέα, να χάνεις το μυαλό, τη νιότη σου, να χάνεις έναν μεγάλο έρωτα και να μένεις μισός. Απώλειες και πένθη καθορίζουν αυτό που είμαστε.

Η εκπομπή αναφέρεται στη μαγική δύναμη της απώλειας.

Μέσα από μια σε βάθος συνέντευξη που λειτουργεί ως κατάθεση ψυχής, η ιστορία του κάθε ανθρώπου σαν ένα εικαστικό φιλμ φέρνει στο προσκήνιο τη δύναμη υπέρβασης και ανθεκτικότητας. Μέσα μας υπάρχει μια ορμή, μια δύναμη που μας παροτρύνει να μεταμορφώνουμε την οδύνη σε δημιουργία. Κάτι που γνώριζαν καλά οι Έλληνες, όπως μας θυμίζει ο Εμπειρίκος «..κι έκαναν τον φόβο του θανάτου, οίστρο της ζωής».

Η επεξεργασία της απώλειας έχει τη δυνατότητα σαν τη μεγάλη τέχνη να αφυπνίζει. Να θρυμματίζει την παγωμένη μέσα μας θάλασσα. Σκοπός της εκπομπής είναι να αναδείξει αυτή την πλευρά. Μέσα από εμβληματικές ιστορίες επώνυμων και ανώνυμων ανθρώπων να φανερώσει «Το Μαγικό των Ανθρώπων».

Ο τίτλος της εκπομπής είναι εμπνευσμένος από το αριστούργημα του Τόμας Μαν, «Το Μαγικό Βουνό». Όταν ο νεαρός Χανς Κάστορπ βρίσκεται στο σανατόριο κοντά αλλάζει η ζωή του όλη. Περιστοιχισμένος από την απώλεια και το φόβο του θανάτου, ζει μια μαγική διαδικασία ενηλικίωσης κατά τη διάρκεια της οποίας γνωρίζει τον έρωτα, τη φιλοσοφία, τη φιλία. Κερδίζει το αγαθό της ζωής.

-Όλα ξεκινούν από ένα πένθος.

Οι ταινίες της Πέννυς Παναγιωτοπούλου έχουν κεντρικό θέμα την απώλεια, όλα τα πρόσωπα που η Φωτεινή Τσαλίκογλου πλάθει μέσα στα μυθιστορήματά της παλεύουν να βγουν αλλιώς δυνατά μέσα από την αναμέτρηση με τη φθορά, το θάνατο και την απώλεια.

Η εκπομπή, χρησιμοποιώντας τη δύναμη της τηλεοπτικής εικόνας, στοχεύει να φανερώσει ότι η απώλεια δεν γεννά μόνο θλίψη, θυμό, νοσταλγία και παραίτηση αλλά ανοίγει και έναν άλλο δρόμο, δρόμο ομιλίας, δημιουργίας, ζωής.

Με πένθος εισαγόμαστε στη ζωή, με πένθος τελειώνουμε τη ζωή και ανάμεσα σ’ αυτά τα δύο άκρα αναζητούμε τρόπους να αντλούμε δύναμη από αναπόφευκτα τραύματα και απώλειες.

«Οι άνθρωποι δεν ψεύδονται στον πόνο» λέει η Έμιλι Ντίκινσον. Υπάρχει μια τρομαχτική αληθινότητα στην οδύνη. Οι ιστορίες που ξεδιπλώνονται στο «Μαγικό των Ανθρώπων» μας παροτρύνουν να συλλογιστούμε «Είμαστε φθαρτοί, Ας ζήσουμε».

Ένα μωρό προτού έλθει στον κόσμο έχει κιόλας γεννηθεί στο μυαλό της μητέρας του. Ένα μυθικό και φαντασιακό μωρό ζει και αναπνέει μέσα στα όνειρα και στις ονειροπολήσεις που κάνει γιαυτό η μητέρα του πριν τη γέννηση του.

Η Λουκία ήταν το πρώτο παιδί της Άννυς και του Δημήτρη.
Ένα λαχταριστό μωρό. Το σχεδίασαν, το επιθυμήσανε, το ονειρεύτηκαν. "Την περιμέναμε σαν πριγκίπισσα". "Είχαμε φτιάξει ένα κουκλίστικο δωμάτιο με ροζ κουρτινούλες". "Σε όλη την εγκυμοσύνη έλαμπα από χαρά και προσμονή".

Μετά όλα γύρισαν ανάποδα.
Η αντίστροφη μέτρηση άρχιζε.
Η Λουκία θα μεγάλωνε δίχως να μιλά και δίχως να κινείται.
Δεν υπήρξε ποτέ σαφής διάγνωση για την πάθησή της. Σαφήνεια υπήρχε όμως στην αγάπη που απροϋπόθετα δεχόταν η Λουκία μέσα στην οικογένεια της.

Παρά τις αποτρεπτικές συμβουλές των γιατρών, οι γονείς αποφάσισαν να κάνουν άλλα δυο παιδιά.
Δυο υγιέστατα κοριτσάκια συμπληρώνουν την οικογένεια τους.

Αν είχε φωνή η σιωπηλή και ακίνητη Λουκία θα έλεγε στους δικούς της "Δεν θέλω να κοιτάτε την αναπηρία μου, εμένα θέλω να κοιτάτε".

Η Λουκία ευτύχησε να ζήσει σε μια οικογένεια που αφουγκράστηκε από την αρχή μέχρι το τέλος το αίτημά της. Μαζί ζουν. Ταξιδεύουν. Μοιράζονται εμπειρίες ζωής και αγάπης.

18 χρονών η Λουκία, πεθαίνει. Είναι ανήμερα του Πάσχα.

Ο ακραίος πόνος γεννοβολά δύναμη. Είναι μια γέφυρα που μας ενώνει με κοιτάσματα αφάνταστης μέσα μας αλήθειας και ανθεκτικότητας.

Ίσως γιαυτό ο Ντοστογιέφσκι παρακαλούσε: "Mονάχα ένα φοβάμαι, να είμαι ανάξιος της οδύνης μου".

Η Άννυ βρήκε ένα μοναδικό τρόπο να είναι άξια της οδύνης της, δίχως να ενδίδει σε αυτήν.

Κρατώ από εκείνην ένα σπουδαίο μάθημα: Την απενοχοποίηση του πένθους.

Τη δυνατότητα να θρηνείς την απώλεια του παιδιού σου, κρατώντας μαζί με την οικογένεια σου ζωντανή τη μνήμη του, δίχως να στερείς τη χαρά από τον ορίζοντα σου.

Η χαρά της ζωής και το πένθος για ένα κομμάτι του εαυτού σου που λείπει, μπορεί να πηγαίνουν μαζί, συντροφιά, χέρι -χέρι.

Ένα σπουδαίο μάθημα σε μια νηπενθή κοινωνία που αρέσκεται στην άρνηση ή και στην ιατρικοποίηση του πόνου.

Ευχαριστούμε την Άννυ Μπενέτου για την εμπιστοσύνη που μας έδειξε.