Σειρά ντοκιμαντέρ 12 επεισοδίων με θέμα τον σύγχρονο ελληνικό πολιτισμό, όπως αυτός έχει διαμορφωθεί μέσα από τη μουσική, τον κινηματογράφο, το θέατρο, το μυθιστόρημα - διήγημα και τη ζωγραφική.

Ένα διαφορετικό ντοκιμαντέρ

Μια «ανοικτή» διεπιστημονική ματιά πάνω στη σύγχρονη ελληνική πολιτισμική παραγωγή, μέσα από τα πεδία της μουσικής, του κινηματογράφου, του μυθιστορήματος - διηγήματος, του θεάτρου και της ζωγραφικής.

Μια διαθεματική διερεύνηση γύρω από το πώς η γραφή μετουσιώνεται σε πολιτισμικές πρακτικές μέσα από τον λόγο των δημιουργών, των μελετητών και γενικότερα Ελλήνων που ενεργούν δημιουργικά στο πεδίο του σύγχρονου πολιτισμού.

Στο πλαίσιο της εν λόγω σειράς, αναζητήθηκε ο ρυθμός της σύγχρονης ελληνικής πολιτισμικής παραγωγής, ενώ προσεγγίστηκαν με επιστημονικό τρόπο όψεις και εκφάνσεις της διαδρομής της στο ιστορικό συνεχές.

Σε σχέση πάντα με τον γραπτό λόγο αναδεικνύονται μια σειρά πολιτισμικών πρακτικών, για την προσέγγιση των οποίων χρησιμοποιήθηκαν τα βασικά μεθοδολογικά «εργαλεία» ανάλυσης και ερμηνείας επιστημονικών «πειθαρχιών», όπως η Κοινωνιολογία του Πολιτισμού, η Δημιουργική Γραφή, οι Πολιτισμικές Σπουδές κ.ά. Με τον τρόπο αυτό συνδιαμορφώνεται ο «λόγος» των δημιουργών / ερμηνευτών με τον «λόγο» των μελετητών και επιστημόνων, σε μια προσπάθεια να αναδειχθεί ο πλούτος της σύγχρονης πολιτισμικής παραγωγής και να διανοίξουν νέοι δίαυλοι επικοινωνίας με την ελληνική κοινωνία.

Το περιεχόμενο της σειράς έχει ως επίκεντρο τον γραπτό λόγο, ο οποίος διαχέεται σε κάθε έκφανση και εκδοχή της κουλτούρας και ειδικότερα σε «εφαρμοσμένες περιοχές» του νεοελληνικού πολιτισμού. Συγκεκριμένα, ανιχνεύονται οι μετασχηματισμοί του γραπτού λόγου σε πρακτικό πολιτισμικό γεγονός με βασικό κριτήριο τη μετουσίωσή του σε ένα τραγούδι, μια θεατρική πράξη, μια ταινία, ένα εικαστικό δρώμενο κ.τ.λ. Με αφορμή δηλαδή ένα γραπτό κείμενο, αναδεικνύεται η παραγωγή πρακτικών του εφαρμοσμένου πολιτισμού, θίγοντας τα ενδιάμεσα δημιουργικά στάδια προς την υλοποίηση, τους κανόνες λειτουργίας, τη δυναμική ενός έργου Τέχνης κ.ο.κ. Ειδικότερα, διερευνάται πώς μεταπηδούμε από ένα ποίημα στη δημιουργία ενός τραγουδιού, από ένα σενάριο στη δημιουργία μιας ταινίας, από μία τραγωδία στην παράστασή της, από ένα θεατρικό κείμενο στο θεατρικό «σανίδι» και πιο περίτεχνα από ένα δοκίμιο σε κάποιον πίνακα ή εικαστικό γεγονός.

Ακόμη, στα επεισόδια της νέας σειράς, θα περιηγηθούμε στην ιστορία και στις δημιουργικές τεχνικές του μυθιστορήματος, του διηγήματος, των σύγχρονων καλλιτεχνικών και ιδεολογικών τάσεων και ρευμάτων στην τέχνη και στον πολιτισμό.

Υπό την έννοια αυτή η εν λόγω σειρά φιλοδοξεί να διαμορφώσει τους όρους μιας εναλλακτικής και ενδελεχούς προσέγγισης της σύγχρονης πολιτισμικής παραγωγής στη χώρα μας, ενισχύοντας σθεναρά το επίπεδο της παιδείας, καθώς και των διαδικασιών πρόσληψης των πολιτισμικών αγαθών στη σύγχρονη ελληνική πραγματικότητα.

Είναι σκόπιμο να αναφέρουμε ότι στη σειρά αυτή θα εμφανιστεί πλήθος επιστημόνων, καλλιτεχνών, συγγραφέων, ποιητών, καθηγητών και προσωπικοτήτων εγνωσμένου κύρους.

Την επιστημονική επιμέλεια και την παρουσίαση της σειράς έχουν οι πανεπιστημιακοί: Τριαντάφυλλος Η. Κωτόπουλος (ποιητής-πεζογράφος, αναπληρωτής καθηγητής και διευθυντής των μεταπτυχιακών Προγραμμάτων «Δημιουργική Γραφή» του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας και του Ελληνικού Ανοικτού Πανεπιστημίου), Νίκος Φωτόπουλος (ποιητής και επίκουρος καθηγητής Κοινωνιολογίας των Πολιτισμικών και Εκπαιδευτικών Πρακτικών στο Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου).

Ο κινηματογράφος, τεχνολογικό προϊόν του σύγχρονου βιομηχανικού πολιτισμού, άρχισε σαν μια «εφεύρεση» που μπόρεσε να καταγράψει την κίνηση και σχεδόν αμέσως, έγινε αντιληπτή η εκφραστική του δυνατότητα.
Από την εμφάνισή του, συνδέθηκε ευθέως με τα λαϊκά στρώματα και πολύ γρήγορα, έγινε η πιο προσιτή Τέχνη.
Σήμερα, ο κινηματογράφος αποτελεί μια τεράστια βιομηχανία έχοντας διαμορφώσει τη δική του, «αυθύπαρκτη» καλλιτεχνική γλώσσα. Με το πέρασμα του χρόνου άλλαξε τον κόσμο και έγινε ταυτόχρονα «καθρέφτης», «προβολέας», «μικροσκόπιο», αλλά και «εκσκαφέας» ενός αναζητούμενου νοήματος όλο και πιο πολύπλοκου χωρίς ωστόσο ποτέ να χάσει την αρχική του αναγνώριση και αποδοχή.
Το επεισόδιο της σειράς με υπότιτλο: «Οι σκαπανείς» αναδεικνύει τους πρωτοπόρους του κινηματογράφου.
Από τους αδελφούς Λιμιέρ και τον Ζορζ Μελιές, στους μεγαλοφυείς Γκρίφιθ και Αϊζενστάιν και από εκεί, στη μεταπολεμική «Νουβέλ Βαγκ».
Ένα οδοιπορικό μέσα από τις κινηματογραφικές σχολές και τους σκαπανείς αυτής της Τέχνης που φτάνει έως στις μέρες μας.
Όλα αυτά, χωρίς ωστόσο να ξεχνάμε το εφαλτήριο του σινεμά: το σενάριο.
Στο εν λόγω επεισόδιο θα αναφερθούμε στα χαρακτηριστικά ενός «καλού» σεναριακού κειμένου, στη δομή του και στις «σεναριακές σχολές», καθώς και στον ιδιαίτερο τρόπο αντιμετώπισής του από γνωστούς και καταξιωμένους σκηνοθέτες.
Μέσα από τη σεναριακή αυτή διαδρομή, θα παρακολουθήσουμε τις κατακτήσεις της κινηματογραφικής αφήγησης, τη δημιουργία της «κινηματογραφικής γλώσσας», έτσι όπως αποκρυσταλλώθηκε μέσα από τις ταινίες των πρωτοπόρων δημιουργών, παρουσιάζοντας ταυτόχρονα στοιχεία και τεχνικές για τους τρόπους «ανάγνωσης» μιας κινηματογραφικής δημιουργίας.
Θα σταθούμε δηλαδή σε ιδιαίτερες γλωσσικές εκφράσεις και «κειμενικά χαρακτηριστικά», τα οποία καθιστούν ευανάγνωστες και γνώριμες μια σειρά ταινιών, οι οποίες κατά κανόνα θεωρούνται, είτε «δύσκολες», είτε «ακατανόητες».
Γνωστοί καλλιτέχνες με συνεντεύξεις τους, θα δώσουν απτά παραδείγματα, μέσα από τη δουλειά τους, προσπαθώντας να φωτίσουν την κινηματογραφική τέχνη για την οποία ο σκηνοθέτης Ζαν Λικ Γκοντάρ έχει χαρακτηριστικά αναφέρει πως δεν είναι «ούτε τέχνη, ούτε τεχνική, αλλά ένα μυστήριο».