Σειρά πολιτιστικών και ιστορικών ντοκιμαντέρ.

Ο αρχιτέκτονας ΜΑΝΟΛΗΣ ΚΟΡΡΕΣ μιλάει για την αρχιτεκτονική γλώσσα, τις αλλαγές που επέφερε η μοντερνικότητα στο ελληνικό αρχιτεκτονικό τοπίο μέσα από το έργο αρχιτεκτόνων όπως οι ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΙΚΙΩΝΗΣ, ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΒΑΛΣΑΜΑΚΗΣ ΚΑΙ ΆΡΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗΣ, αλλά και τις προκλήσεις και τους περιορισμούς που καλούνται σήμερα να αντιμετωπίσουν οι αρχιτέκτονες στην πλέον περίπλοκη περίοδο για το επάγγελμά τους. Θεωρεί ότι τα περισσότερα έργα αρχιτεκτονικής μπορούν να θεωρούνται καλά αφενός γιατί προκύπτουν από τη συνεργασία πολλών ειδικοτήτων και επαγγελμάτων, αφετέρου και επειδή προορίζονται να καλύψουν βασικές ανάγκες στέγασης και υποδομών, οι διαδικασίες που τα διέπουν συνεπάγονται ελέγχους και συγκεκριμένους κανόνες σχετικά με την ασφάλεια και την υγιεινή. Σχολιάζει τη μοντερνικότητα στην αρχιτεκτονική ως απαλλαγή από κάθε περιττό στοιχείο και εξηγεί ότι σε κάθε αρχιτεκτονικό έργο μπορεί να υπάρχει ένα στοιχείο επικοινωνίας όταν εκείνο φέρει αποτυπωμένα επάνω του στοιχεία χαρακτηριστικά για την εποχή, τους δημιουργούς, τους σκοπούς που εξυπηρετεί και τον τρόπο με τον οποίο το επιτυγχάνει. Ο Μανόλης Κορρές αναφέρεται στα έργα συντήρησης, αναστήλωσης και ανάδειξης των μνημείων της ΑΚΡΟΠΟΛΗΣ στα οποία εργάστηκε από διάφορες θέσεις ευθύνης από το 1975 μέχρι και το 1999. Ακολούθως περιγράφει την παλιά Αθήνα, τον τρόπο ζωής και τα επαγγέλματα, το αστικό τοπίο με τη σχετικά χαμηλή δόμηση, τη σταδιακή ασφαλτόστρωση συγκεκριμένων περιοχών, τα ελάχιστα αυτοκίνητα και την ησυχία της μεσημεριανής ξεκούρασης στην πρωτεύουσα. Υπογραμμίζει την ύπαρξη πολλών διαφορετικών επαγγελμάτων, τα περισσότερα χειρωνακτικά και τα συνδέει με την ύπαρξη καταστημάτων και εργαστηρίων σχεδόν σε όλα τα υπόγεια και ισόγεια των αθηναϊκών κτιρίων. Σημαντική παρατήρηση του Κορρέ αποτελεί η σταδιακή αλλαγή της νοοτροπίας των Ελλήνων και η εγκατάλειψη των χειρωνακτικών επαγγελμάτων, μια νοοτροπία που καλλιεργήθηκε ποικιλοτρόπως και ιδιαιτέρως μέσα από τις διαφημίσεις, οι οποίες πρότειναν νέους και ποικίλους τρόπους κατανάλωσης, αλλά ποτέ τους τρόπους παραγωγής πλούτου και κυρίως βιοπορισμού. Από τη δεκαετία του 1980 και μετά η συνοχή της Αθηναϊκής κοινωνίας υποχωρεί στην τάση υπέρβασης των χειρωνακτικών επαγγελμάτων με αποτέλεσμα να παρατηρείται το φαινόμενο ύπαρξης πολλών πτυχιούχων επιστημόνων χωρίς κανένα ταλέντο για την επιστήμη και τη δουλειά τους. Το κίνητρο αυτής της τάσης δεν ήταν η αγάπη προς μια επιστήμη, αλλά περισσότερο η αποστροφή για τη χειρωνακτική εργασία. Ο Κορρές εκτιμάει τη χειρωνακτική εργασία, θεωρεί ότι προστατεύει την ανθρωπότητα από πολλά παραστρατήματα. Μιλάει για την παιδική του ηλικία, τον αγώνα της μητέρας του να μεγαλώσει τρία παιδιά. Εξηγεί ότι επέλεξε να περάσει τους πρώτους μήνες μετά την αποφοίτησή του δουλεύοντας στα μεγάλα τεχνικά έργα της ΔΕΗ στην Πτολεμαΐδα. Τον επηρέασαν σε μεγάλο βαθμό οι επαφές που είχε με αρχαιολόγους καθώς και τα μαθήματα αρχιτεκτονικής ιστορίας του καθηγητή ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΥ ΜΠΟΥΡΑ. Στο ξεκίνημα της επαγγελματικής του πορείας σχεδίαζε για τεχνικά γραφεία και ήταν τόσο καλός που οι αμοιβές του ήταν ψηλότερες των πτυχιούχων μηχανικών, όμως εκείνος επέλεξε να δουλέψει δωρεάν μαζί με την Μαρία Σωτηρίου, μια ηλικιωμένη αρχαιολόγο για την αποκατάσταση των ψηφιδωτών στη Ροτόντα της Θεσσαλονίκης. Αντίστοιχα περιγράφει την εργασία του στην Ακρόπολη με μικρή αμοιβή, αλλά με μεγάλη σημασία για τον ίδιο , αφού όπως εξηγεί, δεν γίνεται σε μια τέτοια εργασία να υπολογίσεις το υλικό όφελος. Μιλάει για την εγκράτεια και την ασκητική διάθεση που προαπαιτούνται για την ανάληψη τέτοιων έργων και την αγάπη ως κίνητρο. Ο Μανόλης Κορρές ξεκαθαρίζει τη θέση του σχετικά με το ζήτημα εξηγώντας πως αν ήταν πλούσιος, θα πλήρωνε προκειμένου να κάνει αυτή τη δουλειά. Περιγράφει την επιθυμία του να εργάζεται μακριά από το αστικό τοπίο, στην εξοχή και επισημαίνει τη σημασία της εμπιστοσύνης των συναδέλφων και εκείνων που επιτηρούσαν τη δουλειά του, η εμπειρία, η επιστήμη και η περιπέτεια της μελέτης και αποκατάστασης των αρχιτεκτονικών μνημείων ως τους παράγοντες που καθόρισαν τις επιλογές του. Στη συνέχεια της εκπομπής βλέπουμε τον ίδιο τον αρχιτέκτονα να παρακολουθεί πλάνα από παλαιότερη εκπομπή της σειράς Παρασκήνιο, όπου ο ίδιος μιλούσε για τα μνημεία της Αθήνας, όπως οι Αέρηδες στην Πλάκα και η πύλη του Αδριανού. Ως καθηγητής ο Μανόλης Κορρές εξηγεί την αξία του μαθήματος της ιστορίας της αρχιτεκτονικής, επισημαίνει ότι δεν βοηθάει ως μάθημα στην αρχιτεκτονική δεινότητα ενός πτυχιούχου της ομώνυμης σχολής, ωστόσο χρησιμεύει γιατί διαμορφώνει μορφωμένους αρχιτέκτονες.
Το τελευταίο κομμάτι της εκπομπής περιλαμβάνει μια παρουσίαση-διάλεξη του Μανόλη Κορρέ σχετικά με το ζήτημα του αρχιτεκτονικού σχεδιασμού στην Αρχαία Ελλάδα. Χρησιμοποιώντας μια μακέτα από τα προπύλαια ο Κορρές εξηγεί τα τεχνικά προβλήματα και τις υποθέσεις σχετικά με την αδυναμία πρόβλεψης συγκεκριμένων σχεδιαστικών προβλημάτων του έργου, υποθέσεις που τελικά καταρρίπτονται, αφού αποδεικνύεται ότι δεν υπήρχε στην πραγματικότητα τέτοιο πρόβλημα, αντίθετα οι επικριτές που το επισήμαναν αδυνατούσαν να αντιληφθούν τη συνολικότερη προσέγγιση των αρχαίων αρχιτεκτόνων οι οποίοι έλαβαν υπόψη τους το χώρο και το σύνολο των διαστάσεων που διέπουν το συγκεκριμένο τεχνικό έργο.


Χρησιμοποιήθηκαν αποσπάσματα από τις ταινίες;
«Ο ιερός βράχος» σκηνοθεσία Μυρτώ Παράσχη
Παρασκήνιο – «ΜΝΗΜΕΙΑ ΤΗΣ ΑΘΗΝΑΣ» σκηνοθεσία Λάκης Παπαστάθης
Χρησιμοποιήθηκαν φωτογραφίες:
«ΣΚΑΠΑΝΕΙΣ ΤΟΥ ΤΕΧΝΙΚΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ» Φωτογραφικό αρχείο Σκόπελου, Μουσείο Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης
«1900-1960 Η ΕΛΛΑΔΑ ΤΟΥ ΜΟΧΘΟΥ», Συλλογή Νίκου Πολίτη, Ριζάρειον Ίδρυμα
«Η ΑΛΛΗ ΕΛΛΑΔΑ», Αρχείο Κ. Μεγαλοκονόμου – Εκδόσεις Τόπος
Φωτογραφικό υλικό από το αρχείο της Υπηρεσίας Συντήρησης Μνημείων Ακρόπολης
Την παρουσίαση της Μακέτας των Προπυλαίων παρακολούθησαν οι αρχιτέκτονες:
Μάνος Μπίρης, Γιώργος Τσιριμώκος, Μαρία Δανιήλ, Μαρία Νανούδη, Σταυρούλα Κοντονίκα