Τριάντα πέντε χρόνια συνεχούς παρουσίας το «Μονόγραμμα», η μακροβιότερη πολιτιστική εκπομπή της δημόσιας τηλεόρασης, έχει καταγράψει με μοναδικό τρόπο τα πρόσωπα που σηματοδότησαν με την παρουσία και το έργο τους την πνευματική, πολιτιστική και καλλιτεχνική πορεία του τόπου μας.

«Εθνικό αρχείο» έχει χαρακτηριστεί από το σύνολο του Τύπου και για πρώτη φορά το 2012, η Ακαδημία Αθηνών αναγνώρισε και βράβευσε οπτικοακουστικό έργο, απονέμοντας στους δημιουργούς-παραγωγούς και σκηνοθέτες Γιώργο και Ηρώ Σγουράκη το Βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών για το σύνολο του έργου τους και ιδίως για το «Μονόγραμμα» με το σκεπτικό ότι: «…οι βιογραφικές τους εκπομπές αποτελούν πολύτιμη προσωπογραφία Ελλήνων που έδρασαν στο παρελθόν αλλά και στην εποχή μας και δημιούργησαν, όπως χαρακτηρίστηκε, έργο “για τις επόμενες γενεές”».
Έθνος χωρίς ιστορική μνήμη, και χωρίς συνέχεια πολιτισμού, είναι καταδικασμένο. Και είμαστε υποχρεωμένοι ως γενιά, να βρούμε τις βέβαιες πατημασιές, πάνω στις οποίες θα πατήσουν οι επόμενες γενιές. Πώς; Βαδίζοντας στα χνάρια του πολιτισμού που άφησαν οι μεγάλοι της εποχής μας. Στο μεσοστράτι δύο αιώνων, και υπερήφανοι που γεννηθήκαμε την ίδια εποχή με αυτούς και κοινωνήσαμε της Τέχνης τους, οφείλουμε να τα περιφρουρήσουμε, να τα περισώσουμε.

Η ιδέα της δημιουργίας ήταν του παραγωγού-σκηνοθέτη Γιώργου Σγουράκη, προκειμένου να παρουσιαστεί με αυτοβιογραφική μορφή η ζωή, το έργο και η στάση ζωής των προσώπων που δρουν στην πνευματική, πολιτιστική, καλλιτεχνική, κοινωνική και γενικότερα στη δημόσια ζωή, ώστε να μην υπάρχει κανενός είδους παρέμβαση και να διατηρηθεί ατόφιο το κινηματογραφικό ντοκουμέντο.

Η μορφή της κάθε εκπομπής έχει στόχο την αυτοβιογραφική παρουσίαση (καταγραφή σε εικόνα και ήχο) ενός ατόμου που δρα στην πνευματική, καλλιτεχνική, πολιτιστική, πολιτική, κοινωνική και γενικά στη δημόσια ζωή, κατά τρόπο που κινεί το ενδιαφέρον των συγχρόνων του.
Ο τίτλος είναι από το ομότιτλο ποιητικό έργο του Οδυσσέα Ελύτη (με τη σύμφωνη γνώμη του) και είναι απόλυτα καθοριστικός για το αντικείμενο που πραγματεύεται: Μονόγραμμα = Αυτοβιογραφία.

Το σήμα της σειράς είναι ακριβές αντίγραφο από τον σπάνιο σφραγιδόλιθο που υπάρχει στο Βρετανικό Μουσείο και χρονολογείται στον 4ο ώς τον 3ο αιώνα π.Χ. και είναι από καφετί αχάτη.
Τέσσερα γράμματα συνθέτουν και έχουν συνδυαστεί σε μονόγραμμα. Τα γράμματα αυτά είναι το Υ, το Β, το Ω και το Ε. Πρέπει να σημειωθεί ότι είναι πολύ σπάνιοι οι σφραγιδόλιθοι με συνδυασμούς γραμμάτων, όπως αυτός που έχει γίνει το χαρακτηριστικό σήμα της τηλεοπτικής σειράς.

Το χαρακτηριστικό μουσικό σήμα που συνοδεύει τον γραμμικό αρχικό σχηματισμό του σήματος με τη σύνθεση των γραμμάτων του σφραγιδόλιθου, είναι δημιουργία του συνθέτη Βασίλη Δημητρίου.

Σε κάθε εκπομπή ο/η αυτοβιογραφούμενος/η οριοθετεί το πλαίσιο της ταινίας, η οποία γίνεται γι' αυτόν. Στη συνέχεια, με τη συνεργασία τους καθορίζεται η δομή και ο χαρακτήρας της όλης παρουσίασης. Μελετούμε αρχικά όλα τα υπάρχοντα βιογραφικά στοιχεία, παρακολουθούμε την εμπεριστατωμένη τεκμηρίωση του έργου του προσώπου το οποίο καταγράφουμε, ανατρέχουμε στα δημοσιεύματα και στις συνεντεύξεις που το αφορούν και έπειτα από πολύμηνη πολλές φορές προεργασία, ολοκληρώνουμε την τηλεοπτική μας καταγραφή.

Στη δημιουργία της σειράς των εκπομπών συνεργάστηκαν:
Παραγωγός: Γιώργος Σγουράκης
Σκηνοθέτες: Γιάννης Ξανθόπουλος, Χρίστος Ακρίδας, Κιμ Ντίμον, Μπάμπης Πλαϊτάκης, Γιώργος Σγουράκης και Περικλής K. Ασπρούλιας
Φωτογραφία: Στάθης Γκόβας
Ηχοληψία: Νίκος Παναγοηλιόπουλος
Μοντάζ: Σταμάτης Μαργέτης και Γιώργος Γεωργόπουλος
Διεύθυνση παραγωγής: Στέλιος Σγουράκης

Το «Μονόγραμμα» παρουσιάζει τον Βαγγέλη Γκούφα. Συγγραφέας, σεναριογράφος, ποιητής, στιχουργός, έχει καταθέσει το δικό του κεφάλαιο στην ιστορία του θεάτρου, του Ελληνικού κινηματογράφου, του ραδιοφώνου και του Ελληνικού τραγουδιού.

Στην αυτοβιογραφική του ταινία, ο Βαγγέλης Γκούφας βρίσκει την ευκαιρία να μας ιστορήσει, με το ξεχωριστό γλαφυρό του ύφος, όχι μόνο τη ζωή του, μα ολόκληρη την εποχή μιας γενιάς που πέρασε δύσκολα και που απέδειξε, αν μη τι άλλο, πως είναι μια γενναία γενιά.

Χωρίς έπαρση, με σαφήνεια και πολλές φορές με σκληρότητα για τον εαυτό του, ο Βαγγέλης Γκούφας σκιαγραφεί την πορεία του, από τους δύσκολους καιρούς της κατοχής, τον έρωτά του για τον θεατρικό λόγο και την ενασχόλησή του με το θέατρο, την επαφή του με τον Φίνο και τον κινηματογράφο, την ποίηση, τα ραδιοφωνικά του κείμενα και τις τηλεοπτικές του δημιουργίες.

Χωρίς πίκρα και χωρίς να ζητά δικαιολογίες, μας ερμηνεύει το γιατί από το δύσκολο μονοπάτι της τέχνης, εύκολα μπορείς να περάσεις στη λεωφόρο της παρατέχνης, ενώ ταυτόχρονα, εκδηλώνει το σεβασμό και το θαυμασμό του, για όσους ξέχωρα από τις συνθήκες έμειναν γενναία στην τέχνη και τα ιδανικά της.

Ο Βαγγέλης Γκούφας είναι ένας άνθρωπος, που ξέρει τι έκανε και γιατί το έκανε κι ό,τι κι αν έκανε είναι σωστά καμωμένο.

Από το θεατρικό εργαστήρι μέχρι την περιβόητη «Μικρή πικρή μου αγάπη» κι από τα κινηματογραφικά σενάριά του μέχρι τις τηλεοπτικές του διασκευές, ο λόγος του παραμένει σωστός και συνεπής, προσγειωμένος και απλός.

Είναι ένας επαγγελματίας στο είδος του, που ξέρει να βάζει τα πράγματα στη θέση τους, να βλέπει και να ιστορεί τα απλά προβλήματα των απλών ανθρώπων, γιατί, όπως ο ίδιος μάς τόνισε, ούτε όλοι είναι Κάφκα, αλλά κι ότι ο κόσμος δεν χρειάζεται μόνο τον Κάφκα.