Το συγκλονιστικό αυτοβιογραφικό διήγημα του Γεωργίου Βιζυηνού, «Ποίος ήτον ο φονεύς του αδελφού μου», μεταφέρει στη μικρή οθόνη ο Μανούσος Μανουσάκης μέσα από τη μίνι σειρά μυθοπλασίας της ΕΡΤ.

Η ιστορία… Η βαθιά αγάπη της μητέρας για τον ξενιτεμένο της γιο, Γιωργή, και η οδύνη και η απελπισία της για την ανεξήγητη δολοφονία του άλλου της γιου, του Χρηστάκη, αποτυπώνονται ανάγλυφα στο διήγημα του Γεωργίου Βιζυηνού. Η επιστροφή του ξενιτεμένου γλυκαίνει κάπως τον πόνο της, αλλά δεν γιατρεύει τον καημό της. Εξορκίζει, λοιπόν, τον Γιωργή και τον άλλο γιο της, τον Μιχαήλο, να ψάξουν να βρουν τον φονιά του αδελφού τους και να μην τον αφήσουν ανεκδίκητο. Φυσικά, αγνοεί ποιος είναι ο φονιάς του γιου της και τον αναζητεί εναγωνίως, τη στιγμή που ο προστατευόμενός της Τούρκος, ο Κιαμήλης, τον οποίο είχε γιατροπορέψει σαν δικό της παιδί, ύστερα από μια δραματική περιπέτεια, επίσης δεν γνωρίζει ότι είναι αυτός που -άθελά του- έχει σκοτώσει τον γιο της ευεργέτιδάς του. Μια συγκλονιστική αποκάλυψη, η οποία όταν έρχεται στο φως, έχει τραγικές συνέπειες. Ο Κιαμήλης χάνει τα λογικά του και παρακαλεί τον Γιωργή να μην το πει στη μητέρα του. Για να εξιλεωθεί, τρελός πια, αφοσιώνεται στη δούλεψη της μάνας, η οποία δεν μαθαίνει ποτέ τίποτα.

Το διήγημα, με αριστοτεχνικό τρόπο, κινείται παράλληλα στο παρόν και στο παρελθόν και περιγράφει με ενάργεια την κοινωνία της εποχής, αναλύοντας με διορατικότητα τους ανθρώπινους χαρακτήρες, με κορυφαίο τραγικό πρόσωπο τη μάνα, που μοιάζει με ηρωίδα αρχαίας τραγωδίας. Τη σεναριακή διασκευή του διηγήματος υπογράφουν ο Σταύρος Αβδούλος και η Ειρήνη Ριτσώνη. Το ρόλο της κεντρικής ηρωίδας, της τραγικής μάνας, ερμηνεύει η Τατιάνα Παπαμόσχου. Ο Νικόλας Παπαγιάννης υποδύεται τον Κιαμήλ, ο Ευθύμης Γεωργόπουλος τον έναν γιο, Μιχαήλο, και ο Σόλων Τσούνης τον ξενιτεμένο γιο, Γιωργή. Η Ντίνα Μιχαηλίδου αναλαμβάνει τον ρόλο της Βαλινδέ, μητέρας του Κιαμήλ, ο Μιχάλης Αρτεμισιάδης του ταχυδρόμου Χαραλαμπή, και ο Γιάννης Αρτεμισιάδης στον ρόλο του Χρηστάκη, του δολοφονημένου γιού. Ακόμη, στη σειρά εμφανίζονται οι Μανταλένα Παπαδάτου (Ντεμέτ, αδερφή του Κιαμήλ), Έλενα Πιερίδου (Ναζιλέ, αρραβωνιαστικιά του Κιαμήλ), Δημήτρης Γεωργιάδης (Αχμέτ Εφέντης, ανακριτής, αδερφός του Κιαμήλ), Γιάννης Αρτεμισιάδης (Χρηστάκης, ο δολοφονημένος γιος), Κώστας Φλωκατούλας (δάσκαλος Δερβίσηδων/Σεΐχης), Γιώργος Καφετζόπουλος (Ομάρ, αδερφός της Ναζιλέ) κ.ά.

Τα γυρίσματα της σειράς «Ποίος ήτον ο φονεύς του αδελφού μου» πραγματοποιήθηκαν σε τοποθεσίες που μεταφέρουν την ατμόσφαιρα εποχής του διηγήματος, όπως το Αρχοντικό των Μπενιζέλων και το Μουσείο Λαϊκής Τέχνης και Παράδοσης «Αγγελική Χατζημιχάλη» στην Πλάκα, καθώς και, εκτός Αθήνας, στην Ξάνθη και στον Παλαιό Παντελεήμονα.

Ο ανακριτής πηγαίνει στην περιοχή όπου ζει η οικογένεια του Γιωργή και αρχίζει την έρευνα. Τον συνοδεύει ο Μιχαήλος, διότι ο Γιωργής έχει κάποιες υποχρεώσεις στην Πόλη. Ίσως να έπαιξε ρόλο και η γνωριμία του με την Ντεμέτ, την αδελφή του Κιαμήλ. Είναι φανερή η συμπάθεια ανάμεσά τους. Η συμπεριφορά του Κιαμήλ είναι λίγο περίεργη και παραξενεύει τη μητέρα. Όταν της αποκαλυφθεί η περιπέτειά του μέχρι να τον βρει εκείνη μισοπεθαμένο, θα αισθανθεί ακόμα μεγαλύτερη ανάγκη να τον βοηθήσει.

Ο Κιαμήλ είχε γνωρίσει κάποιον συνομήλικό του από τα μέρη τους και έγιναν αδελφοποιτοί. Ερωτεύτηκε την αδελφή του, τη Ναζιλέ, και ετοιμάζονταν για το γάμο. Όλα τα ανέτρεψε μια τραγική στιγμή. Όταν επέστρεφαν ο Κιαμήλ και ο αδελφοποιτός στο χωριό του δεύτερου, τους επιτέθηκαν και τους λήστεψαν. Σκότωσαν τον αδελφοποιτό του και άφησαν τον Κιαμήλ σε κακή κατάσταση. Ο πατέρας της αγαπημένης του τον έδιωξε, διότι τον θεώρησε υπαίτιο για το θάνατο του γιου του. Θα πέθαινε αν δεν τον αναλάμβανε η μητέρα.

Η μοίρα παίζει περίεργα παιχνίδια. Η Ναζιλέ εμφανίζεται πάλι στη ζωή του Κιαμήλ και όλα παίρνουν αναπάντεχη τροπή.