Η Σαμαρίνα θεωρείται το σπουδαιότερο χωριό της φυλής των Κουτσόβλαχων ή Ελληνοβλάχων της Πίνδου. Κατοικείται μόνο κατά την διάρκεια του καλοκαιριού, μια και τον υπόλοιπο χρόνο ο πληθυσμός της ζει διασκορπισμένος σ’ όλη την Ελλάδα και κυρίως στη Θεσσαλία. Η καλοκαιρινή περίοδος που χοντρικά αρχίζει από τον Μάιο και τελειώνει περίπου τον Οκτώβριο χωρίζεται σε τέσσερα ίσα μέρη που ορίζονται ακόμα και τώρα από τις τέσσερις μεγάλες θρησκευτικές γιορτές – πανηγύρια των Βλάχων, με αποκορύφωμα το πανηγύρι της Μεγάλης Παναγίας, το Δεκαπενταύγουστο στη Σαμαρίνα. Το πανηγύρι διατηρεί σε μεγάλο βαθμό, ακόμα και στις μέρες μας την αυθεντικότητά του. Η σημαντικότερη και κεντρικότερη του εκδήλωση, είναι ο «Τρανός Χορός» ή «Τσιάτσιος» που χορεύεται απ’ όλο το χωριό στο προαύλιο της Μεγάλης Παναγίας, ανήμερα τον Δεκαπενταύγουστο.
Ο «Τσιάτσιος», που έλκει την καταγωγή του απ’ τον αρχαίο διθύραμβο, συμπυκνώνει όλα εκείνα τα στοιχεία που χαρακτηρίζουν τους Βλάχους και τη Σαμαρίνα. Ταυτόχρονα αποδεικνύει περίτρανα την αρχαία ελληνική καταγωγή της φυλής των Βλάχων. Το πανηγύρι της Σαμαρίνας είναι γνήσια ελληνικό και αποπνέει αρχοντιά, συγκίνηση, αρμονία και ομορφιά.