|
Δραματική σειρά εποχής, παραγωγής 2009.
Ένα από τα γνωστότερα ειδύλλια που έχει περάσει στη συνείδηση των Ελλήνων σαν μια ερωτική ιστορία γεμάτη πόθο, πάθος και πόνο, είναι η σχέση της ποιήτριας Μαρίας Πολυδούρη και του Κώστα Καρυωτάκη. Κι αν η εικόνα που είχαμε αρχικά κι άγγιξε τα όρια του θρύλου ήταν η αδιέξοδη συμπόρευση δύο αντιφατικών προσωπικοτήτων, σήμερα, 90 χρόνια μετά το θάνατο του Καρυωτάκη (1928) (η Πολυδούρη πέθανε δύο χρόνια αργότερα), μπορούμε να πούμε με βεβαιότητα πως κοινωνικοί και πολιτικοί λόγοι διαμόρφωσαν αυτή τη σχέση που εκτυλίσσεται παράλληλα με μεγάλα ιστορικά γεγονότα στο εσωτερικό και στο εξωτερικό, τα οποία και καθόρισαν σε μεγάλο βαθμό την υπόσταση του σύγχρονου ελληνικού κράτους. Όπως οι Βαλκανικοί Πόλεμοι 1912 - 1913, η προσάρτηση της Κρήτης, το ξέσπασμα του Α΄ Παγκόσμιου Πολέμου, η σύγκρουση Βενιζέλου – Κωνσταντίνου, η Κυβέρνηση Θεσσαλονίκης, η Οκτωβριανή Επανάσταση, η εκστρατεία στην Ουκρανία, η ελληνική παρουσία στην Ιωνία και η Μικρασιατική Καταστροφή, η Δίκη των Έξι, η ανακήρυξη της Ελληνικής Δημοκρατίας, οι δικτατορίες Πάγκαλου και Κονδύλη, η κυβερνητική αστάθεια στην Ελλάδα, καθώς επίσης η αμερικανική διείσδυση στη Μεσόγειο. Μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα εποχή, που άλλοτε άμεσα και άλλοτε έμμεσα αποτυπώνεται και στην ιστορία μας, καθώς περνά στην ποίηση του Καρυωτάκη.
Τα καφενεία, οι λογοτεχνικές συντροφιές, οι ποιητικοί διαγωνισμοί, οι οπερέτες, τα ρεσιτάλ μουσικής, οι βεγγέρες στα αστικά σπίτια, οι χοροί και τα βαλς, οι κοινωνικές συναναστροφές στον κήπο του Ζαππείου, και την ίδια στιγμή σιωπηλοί πρόσφυγες σε απόγνωση, εξαθλίωση, χαμαιτυπεία, πορνεία, καφέ αμάν και ρεμπέτικα τραγούδια, είναι ο περιβάλλων χώρος της μυθοπλασίας.
Αθήνα, Καλαμάτα, Χανιά, Θεσσαλονίκη, Σύρος, Πάτρα, Πρέβεζα αλλά και Παρίσι, Βουκουρέστι, είναι οι πόλεις που αναπτύσσεται η δραματουργία.
Στο σενάριο αποτυπώνονται τα κύρια χαρακτηριστικά των ηρώων και όσα από τα βιογραφικά στοιχεία τους μπόρεσα να διασταυρώσω.
Επιπλέον, ο υπογράφων το σενάριο και τη σκηνοθεσία, επί εννέα συνεχή έτη ερευνά τις συνθήκες που οδήγησαν τον Καρυωτάκη στην αυτοκτονία, ανοίγοντας για πρώτη φορά αρχεία, όπως ο φάκελος «Καρυωτάκη» του Υπουργείου Εσωτερικών και ο στρατολογικός του φάκελος, η μελέτη των οποίων ανατρέπει ορισμένες από τις μέχρι τώρα βεβαιότητες που υπήρχαν για τον ποιητή.
Ο Καρυωτάκης δεν ήταν ο πεισιθάνατος ποιητής, ο καταθλιπτικός, ο απαισιόδοξος, ο μόνιμα λυπημένος. Ο Καρυωτάκης ήταν ένας πρόσχαρος άνθρωπος, γεμάτος ζωντάνια και χιούμορ, με κοινωνική συνείδηση, συνδικαλιστής, και πολιτικός σχολιαστής της εποχής του, όπως προκύπτει μέσα από αυτήν την ίδια την ποίησή του. Αγαπούσε τη ζωή, τις σκανδαλιές, τις φάρσες, ήταν εκδότης σατιρικού περιοδικού, αλλά και συγγραφέας επιθεώρησης.
Υπήρξε αγωνιστής, συγκρούσθηκε με οργανωμένα συμφέροντα με την ίδια την εξουσία, αλλά και την κοινωνική υποκρισία.
Ξεκίνησε συντηρητικός, διέγραψε όλο το φάσμα της πολιτικής ζωής χωρίς να σκαλώσει σε κανένα πολιτικό σχήμα. Έγραψε πολιτικά κείμενα που εξακολουθούν να παραμένουν σύγχρονα.
Ομοίως, η Μαρία Πολυδούρη δεν ήταν απλώς η φίλη, η σύντροφος του Καρυωτάκη. Ήταν μια σημαντική προσωπικότητα, μια αγωνίστρια για την ισότητα και τα δικαιώματα των γυναικών, μια εξαιρετική λυρική ποιήτρια.
Αυτές οι δύο προσωπικότητες θα βρεθούν μαζί στη Νομαρχία Αττικοβοιωτίας και θα συμπορευθούν παράλληλα, καθώς κλυδωνίζεται το όνειρο της Μεγάλης Ιδέας και τελικά καταρρέει...
Δείτε σήμερα:
Επεισόδιο 1ο και 2ο
Επεισόδιο 1ο
Η έναρξη του Α΄ Παγκόσμιου Πολέμου βρίσκει την Ελλάδα χωρισμένη σε δύο στρατόπεδα. Από τη μια, ο Ελευθέριος Βενιζέλος και οι Φιλελεύθεροι που επιθυμούν την έξοδο της χώρας στον πόλεμο με το μέρος των Συμμάχων και από την άλλη, ο βασιλιάς Κωνσταντίνος Β΄ και οι μοναρχικοί που υποστηρίζουν την ουδετερότητα, η οποία είναι φανερό πως εξυπηρετεί τα γερμανικά συμφέροντα.
Το 1915 ο Βενιζέλος χάνει την εξουσία στην Αθήνα, οι Σύμμαχοι αποβιβάζουν δυνάμεις στη Θεσσαλονίκη, κέντρο του Μακεδονικού Μετώπου, και ο Βενιζέλος προσκαλείται από το «Κίνημα της Εθνικής Άμυνας», όπου σχηματίζει τη λεγόμενη Κυβέρνηση Θεσσαλονίκης το Σεπτέμβριο του 1916. Η Ελλάδα έχει πλέον δύο κυβερνήσεις. Τη φιλοβασιλική του καθηγητή Σπύρου Λάμπρου στην Αθήνα και του Ελευθερίου Βενιζέλου στη Θεσσαλονίκη. Αρχές Νοεμβρίου 1916, οι Σύμμαχοι θέλοντας να ασκήσουν πίεση προς τον Κωνσταντίνο βομβαρδίζουν στρατηγικά σημεία της πρωτεύουσας με αρκετούς νεκρούς και επιβάλλουν οικονομικό αποκλεισμό. Μετά την απομάκρυνσή τους ξεσπά κύμα βίας και τρομοκρατίας στην πόλη με στόχο βενιζελικούς.
Την ίδια εποχή συγκροτείται η φοιτητική φάλαγγα, παραστρατιωτική οργάνωση που με πρόφαση την απόκρουση των εισβολέων συσπειρώνει αρκετούς φοιτητές έτοιμους να υπερασπισθούν την τιμή και την ανεξαρτησία της πατρίδας, στην ουσία όμως να στηρίξουν τον Κωνσταντίνο και το θρόνο. Ανάμεσά τους ο φοιτητής της Νομικής Κώστας Καρυωτάκης, που καθώς αντιλαμβάνεται τους απώτερους σκοπούς της φάλαγγας γρήγορα την εγκαταλείπει.
Στο μεταξύ, το 1917 ο Κωνσταντίνος αναγκάζεται να εγκαταλείψει τη χώρα, στο θρόνο ανέρχεται ο Αλέξανδρος και ο Βενιζέλος επιστρέφει ως πρωθυπουργός στην Αθήνα.
Όπως συνέβαινε τότε, την ανάρρηση στην εξουσία ενός κόμματος ακολουθούσαν ευμενείς μεταθέσεις των δημοσίων υπαλλήλων που πρόσκειντο στο κυβερνών κόμμα, ενώ δυσμενείς μεταθέσεις ή και απολύσεις στους πολιτικούς αντιπάλους του.
Έτσι ο φιλομοναρχικός νομομηχανικός Γεώργιος Καρυωτάκης μετατίθεται δυσμενώς στη Θεσσαλονίκη, ενώ ο μέχρι τότε τελών σε δυσμένεια καθηγητής Φιλολογίας και οπαδός των Φιλελευθέρων Ευγένιος Πολυδούρης επιστρέφει στην Καλαμάτα, πόλη που προϋπηρετούσε.
Μαζί του η γυναίκα του Κυριακή, οι δυο γιοι του, Κώστας και Βαγγέλης και οι τρεις κόρες του, Ευτέρπη, Βιργινία και Μαρία, η κατοπινή ποιήτρια, που είχε ήδη παρουσιάσει κάποια δείγματα του ταλέντου της.
Παρά το δυσμενές λόγω του πολέμου κλίματος, η νεολαία εύρισκε και τότε τον τρόπο να διασκεδάζει. Σ’ έναν χορό του Λυκείου των Ελληνίδων ο Κώστας θα γνωρίσει την Ειρήνη που σπουδάζει στην Ακαδημία. Η παλαιότερη φιλία του με την Άννα Σκορδύλη από τα Χανιά, μια κοπέλα που εκτιμά ιδιαίτερα η οικογένειά του, λόγω και της αποστάσεως, δεν εξελίσσεται.
Επεισόδιο 2ο
Ο Κώστας Καρυωτάκης ολοκληρώνει επιτυχώς τις πτυχιακές του εξετάσεις στη Νομική και χωρίς υποχρεώσεις πλέον στο πανεπιστήμιο αποφασίζει να επισκεφθεί τους γονείς του στη Θεσσαλονίκη. Δεν δείχνει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τα Νομικά, αντιθέτως αρχίζει να δημοσιεύει σποραδικά κάποια ποιήματα ιδίως στον «Έσπερο» Σύρου. Κατά τη διάρκεια της απουσίας του, ο φίλος του Χαρίλαος Σακελλαριάδης, ο εν συνεχεία πρώτος βιογράφος και σχολιαστής του έργου του, αναλαμβάνει να συνδράμει σε οτιδήποτε θα μπορούσε να χρειασθεί.
Φτάνοντας στο σιδηροδρομικό σταθμό της Θεσσαλονίκης μια δυσάρεστη έκπληξη περιμένει τον Κώστα. Τον συλλαμβάνει ως ανυπότακτο η «Καταδίωξη», ένα μικτό όργανο που αποτελούνταν από την τότε Στρατονομία, τη Χωροφυλακή αλλά και άνδρες της Κρητικής Χωροφυλακής, ένα σώμα αφοσιωμένο κι έμπιστο στον Βενιζέλο, που είχε πάρει μαζί του όταν σχημάτισε το 1916 την Επαναστατική Κυβέρνηση Θεσσαλονίκης.
Μετά τις τυπικές διατυπώσεις στο φρουραρχείο του σταθμού, ο Καρυωτάκης οδηγείται στο Κέντρο Διερχομένων Θεσσαλονίκης για να υπηρετήσει αμέσως τη θητεία του, δεδομένου ότι με την αποφοίτησή του από τη Νομική η αναστολή στράτευσής του είχε λήξει. Ήδη με την επιστροφή του Βενιζέλου στην εξουσία, η χώρα είχε βγει στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο στο πλευρό της «Αντάντ», δηλαδή των Συμμάχων, και οι αναβολές και αναστολές στράτευσης είχαν περιοριστεί. Από την αναγκαστική στράτευσή του, δεν αιφνιδιάζεται μόνο ο Καρυωτάκης αλλά και οι γονείς του που ήρθαν στο σταθμό να τον υποδεχτούν.
Έτσι ο Κώστας υποταγμένος στη νέα πραγματικότητα ακολουθεί τη στρατιωτική εκπαίδευση και βιώνει τη σκληρή στρατιωτική ζωή και μάλιστα σε εμπόλεμη περίοδο που οι συνθήκες είναι ιδιαίτερα απάνθρωπες. Φυσικά ακολουθεί τη ζωή και τις συνήθειες των στρατιωτών κι εκτός στρατώνα. Την περίοδο εκείνη η Θεσσαλονίκη σαν Κέντρο του Νοτιοανατολικού μετώπου συγκέντρωνε και μεγάλο αριθμό ξένων στρατιωτών, ιδίως Άγγλων και Γάλλων που μετέφεραν και μαχητές από τις αποικίες τους. Τις απογευματινές ώρες, μουσικές μπάντες των ξένων στρατευμάτων διέσχιζαν την πόλη παίζοντας τα δημοφιλή τραγούδια της εποχής, τη «Μαντελόν» και το «Ιτς ε λόνγκ γουέι του Τιπερέρι». Φυσικά υπήρχε κι ένα εκτεταμένο δίκτυο ψυχαγωγίας, με καφέ αμάν και αναψυκτήρια, αλλά και πλήθος γυναίκες ελευθερίων ηθών. Ήταν αδύνατο σ’ έναν στρατιώτη στις σύντομες εξόδους που είχε να μην περάσει από τα «σπίτια» της πόλης.
Η σκληρή στρατιωτική ζωή που έζησε ο Κώστας στη Θεσσαλονίκη αποτυπώνεται στο ποίημά του «Ο Μιχαλιός».
Παίζουν: Δημοσθένης Παπαδόπουλος, Μαρία Κίτσου, Γιώργος Αρμένης, Ανέστης Βλάχος, Γιάννης Θωμάς, Γιώργος Μωρογιάννης, Ηλίας Πετροπουλέας, Στέλιος Ιακωβίδης, Μαίρη Ιγγλέση, Εκάβη Ντούμα, Ναταλία Στυλιανού, Έμιλυ Κολιανδρή, Κώστας Βασαρδάνης, Θανάσης Σαράντος, Γιώργος Σουξές, Γιώργος Κοψιδάς, Δημήτρης Πετρόπουλος, Νίκος Αλεξίου, Παναγιώτης Μποτίνης, Δημήτρης Καρτόκης, Κωνσταντίνος Γιαννακόπουλος, Δημήτρης Μπικηρόπουλος, Βαγγέλης Λιοδάκης, Σταύρος Σιούλης, Κώστας Παπακωνσταντίνου, Γιάννης Παπαγιάννης, Γιώργος Μπακόλας, Νίκος Ζωιόπουλος, Φωτεινή Τιμοθέου, Λουκία Στεργίου, Αντώνης Χατζής, Πέτρος Πετράκης
Σενάριο-Σκηνοθεσία: Τάσος Ψαρράς
Διεύθυνση φωτογραφίας: Γιώργος Αργυροηλιόπουλος
Μουσική: Βασίλης Δημητρίου
Σκηνικά: Γιούλα Ζωιοπούλου
Ενδυματολόγος: Ιουλία Σταυρίδου
Μοντάζ: Ιωάννα Σπηλιοπούλου
Ηχοληψία: Πάνος Παπαδημητρίου
Διαθέσιμο στο ERTFLIX.
|
|