ΔΕΥΤΕΡΑ  12/02/2024
22:00 Κατάλληλο για άτομα άνω των 8 ετών
Η Περιπέτεια Ενός Ποιήματος - ΕΡΤ Αρχείο   (E)   
Ντοκιμαντέρ / Πολιτισμός




Σειρά μουσικών εκπομπών που αναφέρεται στη μελοποιημένη ποίηση, με θέμα κάθε φορά το έργο ενός ποιητή και τη μελοποίηση κύκλου ποιημάτων του από συγκεκριμένο συνθέτη.

Δείτε σήμερα: «Άγγελος Σικελιανός - Μίκης Θεοδωράκης»

Το επεισόδιο αυτό είναι αφιερωμένο στον ποιητή Άγγελο Σικελιανό και στον συνθέτη Μίκη Θεοδωράκη και πιο συγκεκριμένα στο μουσικό έργο παγκόσμιας εμβέλειας «Πνευματικό εμβατήριο».

To ποίημα συνέθεσε ο Άγγελος Σικελιανός το 1945 μόλις η Ελλάδα είχε βγεί από τον πόλεμο και την Κατοχή, ενώ δημοσιεύτηκε στο τρίτο τεύχος του περιοδικού «Ελεύθερα Γράμματα», στις 19.5.1945.

Ο Μίκης Θεοδωράκης μελοποίησε το ποίημα του Σικελιανού τον χειμώνα του 1969, στην ορεινή Ζάτουνα της Αρκαδίας, όπου βρισκόταν σε εξορία από το δικτατορικό καθεστώς, δίνοντάς του τον γενικό τίτλο «Aρκαδία V».

Το επεισόδιο αρχίζει με ηχητικό ντοκουμέντο με τον Μίκη Θεοδωράκη. Στη συνέχεια, ο συνθέτης μιλά για τη μελοποίηση του «Πνευματικού εμβατηρίου» μέσα από μια μαρτυρία από την εξορία του το 1968-1969. Αναφέρεται, ακόμη, στην πρώτη του συναυλία στο εξωτερικό και συγκεκριμένα στο Albert Hall όπου παρουσίασε το «Πνευματικό εμβατήριο» στο κοινό του Λονδίνου.

H δεύτερη σύζυγος του Άγγελου Σικελιανού, Άννα, μιλά για τον άνθρωπο Σικελιανό, για τη συμβίωση μαζί του. Μεταξύ άλλων αναφέρει λόγια του ποιητή κατά τη γνωριμία τους. Ο Νικηφόρος Βρεττάκος, συνομιλώντας με τον Μίκη Θεοδωράκη θυμάται την ημέρα της κηδείας του Κωστή Παλαμά, την ατμόσφαιρα που επικράτησε, τη φωνή του Άγγελου Σικελιανού που κυριάρχησε στο νεκροταφείο. Ακόμη, εκφράζει την άποψη πως ακόμη προσπαθούμε να καταλάβουμε το σπουδαίο έργο του Σικελιανού, στοιχειοθετώντας στη συνέχεια μια ερμηνεία του έργου του ποιητή ως «μοναδικό ελληνικό φως». Αναφέρεται, επίσης, στις Δελφικές Εορτές και στη στρεβλή τους πρόσληψη από την ελληνική κοινωνία ως «αναβίωση» αρχαίων εορτών, αντίληψη που στερεί τη δημιουργική δύναμη πίσω από την ιδέα του Σικελιανού.

Έπειτα, ο Μίκης Θεοδωράκης κάνει λόγο για την εμπειρία του όταν ξαναδιάβασε το «Πνευματικό εμβατήριο» στο πλαίσιο της εξορίας του στην Αρκαδία που σηματοδότησε την έμπνευσή του για τη μελοποίηση του σπουδαίου ποιήματος.

Στη συνέχεια, η Άννα Σικελιανού μιλά ξανά για τον Σικελιανό, για τις συνήθειές του και την ιδιοσυγκρασία του, καθώς και για τη σχέση με την οικογένειά του. Ακολούθως, ακούγεται ηχητικό ντοκουμέντο με τη φωνή του Άγγελου Σικελιανού να απαγγέλει απόσπασμα από το ποίημά του «Μέγιστον μάθημα» υπό τους ήχους της κιθάρας του Αντώνη Τουρκογιώργη.

Ο Νικηφόρος Βρεττάκος μιλά για το όνειρο και τη μοναδικότητα του Άγγελου Σικελιανού και στη συνέχεια ακούγεται απαγγελία του ποιήματος «Ηχήστε οι σάλπιγγες» του Σικελιανού από τον λογοτέχνη Νάσο Δετζώρτζη.

Όλο το επεισόδιο διατρέχουν επιμελημένες οπτικά ερμηνείες του «Πνευματικού εμβατηρίου» από τους Μαρία Φαραντούρη, Αντώνη Καλογιάννη, Κατερίνα Γιαμαλή, Μαρία Δημητριάδη και Γιώργο Ζωγράφο. Συμμετέχουν οι μουσικοί Αντώνης Τουρκογιώργης, Παναγιώτης Στέφος, Τάσος Καρακατσάνης.

Σε όλο το επεισόδιο γίνεται αξιοποίηση αρχειακού υλικού, όπως φωτογραφίες από την κηδεία του Κωστή Παλαμά, ενώ χρησιμοποιούνται και αποσπάσματα από την ταινία του Νίκου Κούνδουρου «Τα τραγούδια της φωτιάς» που αποτυπώνει το κλίμα που επικρατούσε μετά την πτώση της δικτατορίας στην Ελλάδα. Τέλος, αξίζει να σημειωθεί πως περιλαμβάνονται πλάνα από τις πρώτες Δελφικές Εορτές του 1927, σε κινηματογράφηση των Αδελφών Γαζιάδη.






Σκηνοθεσία- σενάριο: Γιάννης Σολδάτος
Μουσική διεύθυνση: Τάσος Καρακατσάνης
Φωτογραφία: Κώστας Παπαναστασάτος
Σύμβουλος εκπομπής: Κώστας Γεωργουσόπουλος
Παραγωγή: Αντώνης Κόκκινος, Γιάννης Σολδάτος
Έτος παραγωγής: 1990

(E)
Επόμενο > [K8] Τραγούδια που Έγραψαν Ιστορία - ΕΡΤ Αρχείο (E)

 
     




Κατάλληλο για όλους
Κατάλληλο άνω των 8 ετών
Κατάλληλο άνω των 12 ετών
Κατάλληλο άνω των 16 ετών
Κατάλληλο άνω των 18 ετών
Ζωντανή μετάδοση
Μαγνητοσκοπημένη μετάδοση
Υπότιτλοι για K/κωφούς και βαρήκοους θεατές
Ταινία
Ντοκιμαντέρ
Παιδικό πρόγραμμα
Σειρά