Η εκπομπή γιόρτασε φέτος τα 40 χρόνια δημιουργικής παρουσίας στη Δημόσια Τηλεόραση, καταγράφοντας τα πρόσωπα που αντιπροσωπεύουν και σφραγίζουν τον πολιτισμό μας.
Δημιούργησε έτσι ένα πολύτιμο «Εθνικό Αρχείο» όπως το χαρακτήρισε το σύνολο του Τύπου.

Μια εκπομπή σταθμός στα πολιτιστικά δρώμενα του τόπου μας, που δεν κουράστηκε στιγμή μετά από τόσα χρόνια, αντίθετα πλούτισε σε εμπειρίες και γνώση.

Ατέλειωτες ώρες δουλειάς, έρευνας, μελέτης και βασάνου πίσω από κάθε πρόσωπο που καταγράφεται και παρουσιάζεται στην οθόνη της ΕΡΤ2. Πρόσωπα που σηματοδότησαν με την παρουσία και το έργο τους την πνευματική, πολιτιστική και καλλιτεχνική πορεία του τόπου μας.

Πρόσωπα που δημιούργησαν πολιτισμό, που έφεραν εντός τους πολιτισμό και εξύψωσαν με αυτό το «μικρό πέτρινο ακρωτήρι στη Μεσόγειο» όπως είπε ο Γιώργος Σεφέρης «που δεν έχει άλλο αγαθό παρά τον αγώνα του λαού του, τη θάλασσα, και το φως του ήλιου...»

«Εθνικό αρχείο» έχει χαρακτηριστεί από το σύνολο του Τύπου και για πρώτη φορά το 2012 η Ακαδημία Αθηνών αναγνώρισε και βράβευσε οπτικοακουστικό έργο, απονέμοντας στους δημιουργούς παραγωγούς και σκηνοθέτες Γιώργο και Ηρώ Σγουράκη το Βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών για το σύνολο του έργου τους και ιδίως για το «Μονόγραμμα» με το σκεπτικό ότι: «…οι βιογραφικές τους εκπομπές αποτελούν πολύτιμη προσωπογραφία Ελλήνων που έδρασαν στο παρελθόν αλλά και στην εποχή μας και δημιούργησαν, όπως χαρακτηρίστηκε, έργο “για τις επόμενες γενεές”».

Η ιδέα της δημιουργίας ήταν του παραγωγού - σκηνοθέτη Γιώργου Σγουράκη, όταν ερευνώντας, διαπίστωσε ότι δεν υπάρχει ουδεμία καταγραφή της Ιστορίας των ανθρώπων του πολιτισμού μας, παρά αποσπασματικές καταγραφές. Επιθυμούσε να καταγράψει με αυτοβιογραφική μορφή τη ζωή, το έργο και η στάση ζωής των προσώπων, έτσι ώστε να μην υπάρχει κανενός είδους παρέμβαση και να διατηρηθεί ατόφιο το κινηματογραφικό ντοκουμέντο.

Άνθρωποι της διανόησης και Τέχνης καταγράφτηκαν και καταγράφονται ανελλιπώς στο Μονόγραμμα. Άνθρωποι που ομνύουν και υπηρετούν τις Εννέα Μούσες, κάτω από τον «νοητό ήλιο της Δικαιοσύνης και τη Μυρσίνη τη Δοξαστική…» για να θυμηθούμε και τον Οδυσσέα Ελύτη ο οποίος έδωσε και το όνομα της εκπομπής στον Γιώργο Σγουράκη. Για να αποδειχτεί ότι ναι, προάγεται ακόμα ο πολιτισμός στην Ελλάδα, η νοητή γραμμή που μας συνδέει με την πολιτιστική μας κληρονομιά ουδέποτε έχει κοπεί.

Σε κάθε εκπομπή ο/η αυτοβιογραφούμενος/η οριοθετεί το πλαίσιο της ταινίας η οποία γίνεται γι' αυτόν. Στη συνέχεια με τη συνεργασία τους καθορίζεται η δομή και ο χαρακτήρας της όλης παρουσίασης. Μελετούμε αρχικά όλα τα υπάρχοντα βιογραφικά στοιχεία, παρακολουθούμε την εμπεριστατωμένη τεκμηρίωση του έργου του προσώπου το οποίο καταγράφουμε, ανατρέχουμε στα δημοσιεύματα και στις συνεντεύξεις που το αφορούν και μετά από πολύμηνη πολλές φορές προεργασία ολοκληρώνουμε την τηλεοπτική μας καταγραφή.

Το σήμα της σειράς είναι ακριβές αντίγραφο από τον σπάνιο σφραγιδόλιθο που υπάρχει στο Βρετανικό Μουσείο και χρονολογείται στον τέταρτο ως τον τρίτο αιώνα π.Χ. και είναι από καφετί αχάτη.

Τέσσερα γράμματα συνθέτουν και έχουν συνδυαστεί σε μονόγραμμα. Τα γράμματα αυτά είναι το Υ, Β, Ω και Ε. Πρέπει να σημειωθεί ότι είναι πολύ σπάνιοι οι σφραγιδόλιθοι με συνδυασμούς γραμμάτων, όπως αυτός που έχει γίνει το χαρακτηριστικό σήμα της τηλεοπτικής σειράς.

Το χαρακτηριστικό μουσικό σήμα που συνοδεύει τον γραμμικό αρχικό σχηματισμό του σήματος με την σύνθεση των γραμμάτων του σφραγιδόλιθου, είναι δημιουργία του συνθέτη Βασίλη Δημητρίου.

Μέχρι σήμερα έχουν καταγραφεί περίπου 400 πρόσωπα και θεωρούμε ως πολύ χαρακτηριστικό, στην αντίληψη της δημιουργίας της σειράς, το ευρύ φάσμα ειδικοτήτων των αυτοβιογραφουμένων, που σχεδόν καλύπτουν όλους τους επιστημονικούς, καλλιτεχνικούς και κοινωνικούς χώρους με τις ακόλουθες ειδικότητες: αρχαιολόγοι, αρχιτέκτονες, αστροφυσικοί, βαρύτονοι, βιολονίστες, βυζαντινολόγοι, γελοιογράφοι, γεωλόγοι, γλωσσολόγοι, γλύπτες, δημοσιογράφοι, διαστημικοί επιστήμονες, διευθυντές ορχήστρας, δικαστικοί, δικηγόροι, εγκληματολόγοι, εθνομουσικολόγοι, εκδότες, εκφωνητές ραδιοφωνίας, ελληνιστές, ενδυματολόγοι, ερευνητές, ζωγράφοι, ηθοποιοί, θεατρολόγοι, θέατρο σκιών, ιατροί, ιερωμένοι, ιμπρεσάριοι, ιστορικοί, ιστοριοδίφες, καθηγητές πανεπιστημίων, κεραμιστές, κιθαρίστες, κινηματογραφιστές, κοινωνιολόγοι, κριτικοί λογοτεχνίας, κριτικοί τέχνης, λαϊκοί οργανοπαίκτες, λαογράφοι, λογοτέχνες, μαθηματικοί, μεταφραστές, μουσικολόγοι, οικονομολόγοι, παιδαγωγοί, πιανίστες, ποιητές, πολεοδόμοι, πολιτικοί, σεισμολόγοι, σεναριογράφοι, σκηνοθέτες, σκηνογράφοι, σκιτσογράφοι, σπηλαιολόγοι, στιχουργοί, στρατηγοί, συγγραφείς, συλλέκτες, συνθέτες, συνταγματολόγοι, συντηρητές αρχαιοτήτων και εικόνων, τραγουδιστές, χαράκτες, φιλέλληνες, φιλόλογοι, φιλόσοφοι, φυσικοί, φωτογράφοι, χορογράφοι, χρονογράφοι, ψυχίατροι.

Η Ρένη Πιττακή, η σπουδαία ταλαντούχα ηθοποιός, «γνήσιο τέκνο» του «Υπογείου» και του Καρόλου Κουν μας συστήνεται στο Μονόγραμμα.

Είναι η Ανδρομάχη στις «Τρωάδες» του Ευριπίδη, η Τιτάνια στο «Όνειρο Καλοκαιρινής Νύχτας» του Σαίξπηρ, η «Γέρμα» του Λόρκα, η «Γερμανίδα Γραμματέας» του Χάμπτον, η Γερτρούδη στον πειραγμένο «Άμλετ» του Μιχαήλ Μαρμαρινού, η Ρουθ στον «Γυρισμό» του Πίντερ… Τόσοι πολλοί και εναλλασσόμενοι ρόλοι…

Γεννήθηκε στην απελευθερωμένη Αθήνα του 1945, και πέρασε τα παιδικά της χρόνια σε μια λαϊκή γειτονιά, στα Εξάρχεια, στις αρχές του εμφυλίου. «Θυμάμαι πάνω από το κρεβατάκι μου τον τοίχο με τις ουλές, τις πληγές από τα βλήματα…» λέει.

Λόγω του στρατιωτικού πατέρα της, στην παιδική και νεανική της ηλικία άλλαζε συνεχώς τόπο κατοικίας και σχολείων.

Ξεκίνησε να φοιτά στο Αρσάκειο, συνέχισε σε σχολεία των Σερρών, Κοζάνης, Τρικάλων, Λάρισας για να καταλήξει και πάλι στο Αρσάκειο.

Σκόπευε να δώσει εξετάσεις στην Φιλοσοφική με απώτερο σκοπό την Αρχαιολογία, για να συνεχίσει την παράδοση: Ο προ-προ-πάππους της ο Κυριακός Πιττάκης ήταν ο πρώτος έφορος αρχαιοτήτων. Λέγεται ότι ήταν δική του ιδέα να δώσουν βόλια στους πολιορκημένους Τούρκους μέσα στην Ακρόπολη, προκειμένου να μην καταστρέψουν τους κίονες για να πάρουν το μολύβι που τους συνέδεε!

Με προτροπή της μητέρας της, έδωσε εξετάσεις στην Δραματική σχολή του Θεάτρου Τέχνης, και παράλληλα φοίτησε και στο Πανεπιστήμιο. Σύντομα την κέρδισε ολοκληρωτικά το θέατρο.

«Έβλεπα πρώτη φορά όλους αυτούς τους υπέροχους ηθοποιούς, τη Μάγια Λυμπεροπούλου, Μιχαλακόπουλο, Κουγιουμτζή, Αγγέλικα Καπελαρή…».

Υπήρξε σύντροφος του Μίμη Κουγιουμτζή και για ένα μικρό διάστημα, σύζυγός του «…αλλά μετά παρέμεινε στενός συνεργάτης, σύντροφος και οικογένεια για μένα…».

Σπουδάστρια ακόμα, το 1966, κάνει την πρώτη εμφάνισή της στο έργο του Πήτερ Βάις, «Η δολοφονία του Ζαν Πολ Μαρά».
Στη συνέχεια και επί 20 συνεχή χρόνια, «υπηρετούσε» το θέατρο του Κουν, στο Υπόγειο και στην Επίδαυρο: «Κατεβήκαμε πρώτη φορά το καλοκαίρι του '75 στην Επίδαυρο με “Όρνιθες” φυσικά.

Μια ανεπανάληπτη εμπειρία γιατί έζησα αυτό το κοίλον, κατάμεστο και ήταν σαν να απογειώνονταν όλοι με αυτό το έργο, με τους “Όρνιθες”, με τη μουσική του Χατζιδάκι, με τα κοστούμια του Τσαρούχη, με όλο αυτό, την ευφορία…»

Τη γόνιμη παρουσία της στο Θέατρο Τέχνης ακολουθεί μια εξ ίσου δημιουργική πορεία στο Ελεύθερο Θέατρο αφού η πρώτη μεγάλη συνεργασία της ήταν με τον Λευτέρη Βογιατζή, σε τρία θεατρικά έργα που πρωταγωνίστησε υπό την καθοδήγησή του.

Κατά τη διάρκεια της καριέρας της έχει παίξει σε όλα τα θεατρικά είδη, από αρχαία τραγωδία και σύγχρονο θέατρο, από θέατρο του παράλογου και κωμειδύλλιο, και από θεατρικό αναλόγιο μέχρι ιαπωνικό Θέατρο Νο.

Επίσης, έχει διδάξει Υποκριτική στην Δραματική Σχολή του Θεάτρου Τέχνης, ενώ έχει χρηματίσει και μέλος της επιτροπής απονομής του Θεατρικού Βραβείου "Μελίνα Μερκούρη".