Η μακροβιότερη πολιτιστική εκπομπή της τηλεόρασης.

Το «Μονόγραμμα» στη δημόσια τηλεόραση έχει καταγράψει με μοναδικό τρόπο τα πρόσωπα που σηματοδότησαν με την παρουσία και το έργο τους την πνευματική, πολιτιστική και καλλιτεχνική πορεία του τόπου μας.

«Εθνικό αρχείο» έχει χαρακτηριστεί από το σύνολο του Τύπου και για πρώτη φορά το 2012, η Ακαδημία Αθηνών αναγνώρισε και βράβευσε οπτικοακουστικό έργο, απονέμοντας στους δημιουργούς-παραγωγούς και σκηνοθέτες Γιώργο και Ηρώ Σγουράκη το Βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών για το σύνολο του έργου τους και ιδίως για το «Μονόγραμμα» με το σκεπτικό ότι: «…οι βιογραφικές τους εκπομπές αποτελούν πολύτιμη προσωπογραφία Ελλήνων που έδρασαν στο παρελθόν αλλά και στην εποχή μας και δημιούργησαν, όπως χαρακτηρίστηκε, έργο “για τις επόμενες γενεές”».
Έθνος χωρίς ιστορική μνήμη, και χωρίς συνέχεια πολιτισμού, είναι καταδικασμένο. Και είμαστε υποχρεωμένοι ως γενιά, να βρούμε τις βέβαιες πατημασιές, πάνω στις οποίες θα πατήσουν οι επόμενες γενιές.

Πώς; Βαδίζοντας στα χνάρια του πολιτισμού που άφησαν οι μεγάλοι της εποχής μας. Στο μεσοστράτι δύο αιώνων, και υπερήφανοι που γεννηθήκαμε την ίδια εποχή με αυτούς και κοινωνήσαμε της Τέχνης τους, οφείλουμε να τα περιφρουρήσουμε, να τα περισώσουμε.

Η ιδέα της δημιουργίας ήταν του παραγωγού-σκηνοθέτη Γιώργου Σγουράκη, προκειμένου να παρουσιαστεί με αυτοβιογραφική μορφή η ζωή, το έργο και η στάση ζωής των προσώπων που δρουν στην πνευματική, πολιτιστική, καλλιτεχνική, κοινωνική και γενικότερα στη δημόσια ζωή, ώστε να μην υπάρχει κανενός είδους παρέμβαση και να διατηρηθεί ατόφιο το κινηματογραφικό ντοκουμέντο.

Η μορφή της κάθε εκπομπής έχει στόχο την αυτοβιογραφική παρουσίαση (καταγραφή σε εικόνα και ήχο) ενός ατόμου που δρα στην πνευματική, καλλιτεχνική, πολιτιστική, πολιτική, κοινωνική και γενικά στη δημόσια ζωή, κατά τρόπο που κινεί το ενδιαφέρον των συγχρόνων του.

Ο τίτλος είναι από το ομότιτλο ποιητικό έργο του Οδυσσέα Ελύτη (με τη σύμφωνη γνώμη του) και είναι απόλυτα καθοριστικός για το αντικείμενο που πραγματεύεται: Μονόγραμμα = Αυτοβιογραφία.

Το σήμα της σειράς είναι ακριβές αντίγραφο από τον σπάνιο σφραγιδόλιθο που υπάρχει στο Βρετανικό Μουσείο και χρονολογείται στον 4ο ώς τον 3ο αιώνα π.Χ. και είναι από καφετί αχάτη.

Τέσσερα γράμματα συνθέτουν και έχουν συνδυαστεί σε μονόγραμμα. Τα γράμματα αυτά είναι το Υ, το Β, το Ω και το Ε. Πρέπει να σημειωθεί ότι είναι πολύ σπάνιοι οι σφραγιδόλιθοι με συνδυασμούς γραμμάτων, όπως αυτός που έχει γίνει το χαρακτηριστικό σήμα της τηλεοπτικής σειράς.

Το χαρακτηριστικό μουσικό σήμα που συνοδεύει τον γραμμικό αρχικό σχηματισμό του σήματος με τη σύνθεση των γραμμάτων του σφραγιδόλιθου, είναι δημιουργία του συνθέτη Βασίλη Δημητρίου.

Σε κάθε εκπομπή ο/η αυτοβιογραφούμενος/η οριοθετεί το πλαίσιο της ταινίας, η οποία γίνεται γι' αυτόν. Στη συνέχεια, με τη συνεργασία τους καθορίζεται η δομή και ο χαρακτήρας της όλης παρουσίασης. Μελετούμε αρχικά όλα τα υπάρχοντα βιογραφικά στοιχεία, παρακολουθούμε την εμπεριστατωμένη τεκμηρίωση του έργου του προσώπου το οποίο καταγράφουμε, ανατρέχουμε στα δημοσιεύματα και στις συνεντεύξεις που το αφορούν και έπειτα από πολύμηνη πολλές φορές προεργασία, ολοκληρώνουμε την τηλεοπτική μας καταγραφή.

Μέχρι σήμερα έχουν καταγραφεί 340 πρόσωπα και θεωρούμε ως πολύ χαρακτηριστικό, στην αντίληψη της δημιουργίας της σειράς, το ευρύ φάσμα ειδικοτήτων των αυτοβιογραφουμένων, που σχεδόν καλύπτουν όλους τους επιστημονικούς, καλλιτεχνικούς και κοινωνικούς χώρους με τις ακόλουθες ειδικότητες: αρχαιολόγοι, αρχιτέκτονες, αστροφυσικοί, βαρύτονοι, βιολονίστες, βυζαντινολόγοι, γελοιογράφοι, γεωλόγοι, γλωσσολόγοι, γλύπτες, δημοσιογράφοι, διαστημικοί επιστήμονες, διευθυντές ορχήστρας, δικαστικοί, δικηγόροι, εγκληματολόγοι, εθνομουσικολόγοι, εκδότες, εκφωνητές ραδιοφωνίας, ελληνιστές, ενδυματολόγοι, ερευνητές, ζωγράφοι, ηθοποιοί, θεατρολόγοι, θέατρο σκιών, ιατροί, ιερωμένοι, ιμπρεσάριοι, ιστορικοί, ιστοριοδίφες, καθηγητές πανεπιστημίων, κεραμιστές, κιθαρίστες, κινηματογραφιστές, κοινωνιολόγοι, κριτικοί λογοτεχνίας, κριτικοί Τέχνης, λαϊκοί οργανοπαίκτες, λαογράφοι, λογοτέχνες, μαθηματικοί, μεταφραστές, μουσικολόγοι, οικονομολόγοι, παιδαγωγοί, πιανίστες, ποιητές, πολεοδόμοι, πολιτικοί, σεισμολόγοι, σεναριογράφοι, σκηνοθέτες, σκηνογράφοι, σκιτσογράφοι, σπηλαιολόγοι, στιχουργοί, στρατηγοί, συγγραφείς, συλλέκτες, συνθέτες, συνταγματολόγοι, συντηρητές αρχαιοτήτων και εικόνων, τραγουδιστές, χαράκτες, φιλέλληνες, φιλόλογοι, φιλόσοφοι, φυσικοί, φωτογράφοι, χορογράφοι, χρονογράφοι, ψυχίατροι.


Τα πρόσωπα που αυτοβιογραφούνται στην ενότητα αυτή είναι:
Ο Αρχιεπίσκοπος Αλβανίας Αναστάσιος, ο εκπαιδευτικός και συγγραφέας Λαοκράτης Βάσσης, ο ζωγράφος Βασίλης Θεοχαράκης, η συγγραφέας Ρέα Γαλανάκη, ο ποιητής Αντώνης Φωστιέρης, ο συνθέτης Γιάννης Σπανός, η συγγραφέας Μαρίνα Καραγάτση, ο ηθοποιός Νικήτας Τσακίρογλου, ο συνθέτης Χρήστος Νικολόπουλος, ο συγγραφέας Γιάννης Ξανθούλης και ο λυράρης Βασίλης Σκουλάς.

Ο Αρχιεπίσκοπος Τιράνων, Δυρραχίου και πάσης Αλβανίας Αναστάσιος, μια εμβληματική μορφή της Ορθοδοξίας του σύγχρονου κόσμου, αυτοβιογραφείται στο «Μονόγραμμα».

Ο Αναστάσιος, ύψωσε το ανάστημά του – ίσο – με τους κορυφαίους διανοητές και ιεράρχες του Γένους. Έδωσε υπόσταση και υπερηφάνεια στο «φτωχούλη του Θεού», τον ορθόδοξο πολίτη της Αλβανίας. Ο ιεραπόστολος των εθνών, που εισχώρησε στην αφρικανική ήπειρο, κηρύσσοντας το λόγο του Θεού, ο πανεπιστημιακός δάσκαλος, που οι μαθητές τον ακούν με θρησκευτική προσήλωση, ο υποψήφιος για το Βραβείο Νόμπελ, ο άνθρωπος που μοχθεί για το συνάνθρωπό του, που έκανε πράξη το «αγαπάτε αλλήλους» του Χριστού, με τεράστιο έργο στο ενεργητικό του, είναι ένας ταπεινός ιερωμένος, που ζει ασκητική ζωή, απλός μέσα σε απλούς ανθρώπους .

Η μητέρα του ήταν από την Πρέβεζα, ο πατέρας του από τη Λευκάδα, ο παππούς του από την Κεφαλλονιά. Ο ίδιος μεγάλωσε στην Πρέβεζα και αργότερα στον Πειραιά. Αποφεύγει να μιλάει για την προσωπική του ζωή, από ταπεινότητα, ωστόσο περιγράφει με πάθος ό,τι αφορά στους αγώνες του για την Ορθοδοξία.

Αριστούχος στο Γυμνάσιο, όλοι περίμεναν ότι τα φοιτούσε στο Πολυτεχνείο ή στη Νομική. Ωστόσο, επέλεξε τη Θεολογία. Δεν είχε σκεφτεί από μικρός ότι θα γινόταν κληρικός. Πίστευε αρχικά ότι ως λαϊκός θα προσέφερε περισσότερα στην Εκκλησία και πιο αποδοτικά. Η επιλογή αυτή ήρθε μετά από «βάσανον» και πολλή σκέψη. Πήρε το πτυχίο του το 1952, ενώ παράλληλα είχε αρχίσει να ασχολείται πολύπλευρα με οργανώσεις της Ορθόδοξης Νεολαίας.

Χειροτονείται ιερέας το 1964 και το βράδυ της ίδιας ημέρας, αναχωρεί για την Αφρική και συγκεκριμένως για την Καμπάλα της Ουγκάντα. Εκεί έμαθε τις τοπικές διαλέκτους κι εργάστηκε σκληρά. Ίνα πληρωθεί το μεγάλο όνειρό του, το του Ιησού: «…Πορευθέντες μαθητεύσατε πάντα τα έθνη…».

Αναγκάστηκε να αποχωρήσει, όταν προσβλήθηκε από μαλάρια, επανήλθε όμως αργότερα, αναπτύσσοντας τον τομέα της εξωτερικής ιεραποστολής με τη συνεχή συμπαράσταση στα ιεραποστολικά κλιμάκια Κορέας, Ινδίας και Αφρικής.

Από τις 24 Ιουνίου 1992 είναι Αρχιεπίσκοπος Τιράνων και πάσης Aλβανίας. Το εκκλησιαστικό έργο του Aναστάσιου κορυφώθηκε με την αποστολή αυτή, που του ανέθεσε το Οικουμενικό Πατριαρχείο για την αναστήλωση της Oρθοδόξου Aυτοκεφάλου Eκκλησίας της Aλβανίας, η οποία είχε καταρρεύσει ύστερα από μισό αιώνα διωγμών. Ο Αναστάσιος την «έχτισε» ξανά πέτρα-πέτρα. Ένα έργο τεράστιο.

Συγκροτήθηκαν πάνω από 400 ενορίες. Ίδρυσε τη Θεολογική-Ιερατική Σχολή «Aνάστασις» στο Δυρράχιο, το Εκκλησιαστικό Λύκειο «Tίμιος Σταυρός» στο Αργυρόκαστρο, καθώς και 50 Κέντρα Νεολαίας σε διάφορες πόλεις. Μόρφωσε και χειροτόνησε 145 νέους κληρικούς, ενώ φρόντισε για την έκδοση λειτουργικών και άλλων θρησκευτικών βιβλίων. Αναρίθμητα τα έργα του σ’ αυτή την Εκκλησία και οι καινοτομίες του.