Για άλλη μια χρονιά το «Μονόγραμμα» έρχεται να καταγράψει για 39η χρονιά με το δικό του μοναδικό τρόπο τα πρόσωπα που σηματοδότησαν με την παρουσία και το έργο τους την πνευματική, πολιτιστική και καλλιτεχνική πορεία του τόπου μας. Τα πρόσωπα που δημιούργησαν πολιτισμό, που έφεραν εντός τους πολιτισμό και εξύψωσαν με αυτό το «μικρό πέτρινο ακρωτήρι στη Μεσόγειο» όπως είπε ο Γιώργος Σεφέρης «που δεν έχει άλλο αγαθό παρά τον αγώνα του λαού του, τη θάλασσα, και το φως του ήλιου...».

«Εθνικό αρχείο» έχει χαρακτηριστεί από το σύνολο του Τύπου και για πρώτη φορά το 2012 η Ακαδημία Αθηνών αναγνώρισε και βράβευσε οπτικοακουστικό έργο, απονέμοντας στους δημιουργούς παραγωγούς και σκηνοθέτες Γιώργο και Ηρώ Σγουράκη το Βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών για το σύνολο του έργου τους και ιδίως για το «Μονόγραμμα» με το σκεπτικό ότι: «…οι βιογραφικές τους εκπομπές αποτελούν πολύτιμη προσωπογραφία Ελλήνων που έδρασαν στο παρελθόν αλλά και στην εποχή μας και δημιούργησαν, όπως χαρακτηρίστηκε, έργο “για τις επόμενες γενεές”».

Η ιδέα της δημιουργίας ήταν του παραγωγού - σκηνοθέτη Γιώργου Σγουράκη, όταν ερευνώντας, διαπίστωσε ότι δεν υπάρχει ουδεμία καταγραφή της Ιστορίας των ανθρώπων του πολιτισμού μας, παρά αποσπασματικές καταγραφές. Επιθυμούσε να καταγράψει με αυτοβιογραφική μορφή τη ζωή, το έργο και η στάση ζωής των προσώπων, έτσι ώστε να μην υπάρχει κανενός είδους παρέμβαση και να διατηρηθεί ατόφιο το κινηματογραφικό ντοκουμέντο.

Σε κάθε εκπομπή ο/η αυτοβιογραφούμενος/η οριοθετεί το πλαίσιο της ταινίας η οποία γίνεται γι' αυτόν. Στη συνέχεια με τη συνεργασία τους καθορίζεται η δομή και ο χαρακτήρας της όλης παρουσίασης. Μελετούμε αρχικά όλα τα υπάρχοντα βιογραφικά στοιχεία, παρακολουθούμε την εμπεριστατωμένη τεκμηρίωση του έργου του προσώπου το οποίο καταγράφουμε, ανατρέχουμε στα δημοσιεύματα και στις συνεντεύξεις που το αφορούν και μετά από πολύμηνη πολλές φορές προεργασία ολοκληρώνουμε την τηλεοπτική μας καταγραφή.

Ο τίτλος είναι από το ομότιτλο ποιητικό έργο του Οδυσσέα Ελύτη (με τη σύμφωνη γνώμη του) και είναι απόλυτα καθοριστικός για το αντικείμενο που διαπραγματεύεται: Μονόγραμμα = Αυτοβιογραφία.

Το σήμα της σειράς είναι ακριβές αντίγραφο από τον σπάνιο σφραγιδόλιθο που υπάρχει στο Βρετανικό Μουσείο και χρονολογείται στον τέταρτο ως τον τρίτο αιώνα π.Χ. και είναι από καφετί αχάτη.

Τέσσερα γράμματα συνθέτουν και έχουν συνδυαστεί σε μονόγραμμα. Τα γράμματα αυτά είναι το Υ, Β, Ω και Ε. Πρέπει να σημειωθεί ότι είναι πολύ σπάνιοι οι σφραγιδόλιθοι με συνδυασμούς γραμμάτων, όπως αυτός που έχει γίνει το χαρακτηριστικό σήμα της τηλεοπτικής σειράς.

Το χαρακτηριστικό μουσικό σήμα που συνοδεύει τον γραμμικό αρχικό σχηματισμό του σήματος με την σύνθεση των γραμμάτων του σφραγιδόλιθου, είναι δημιουργία του συνθέτη Βασίλη Δημητρίου.

Μέχρι σήμερα έχουν καταγραφεί περίπου 400 πρόσωπα και θεωρούμε ως πολύ χαρακτηριστικό, στην αντίληψη της δημιουργίας της σειράς, το ευρύ φάσμα ειδικοτήτων των αυτοβιογραφουμένων, που σχεδόν καλύπτουν όλους τους επιστημονικούς, καλλιτεχνικούς και κοινωνικούς χώρους με τις ακόλουθες ειδικότητες: αρχαιολόγοι, αρχιτέκτονες, αστροφυσικοί, βαρύτονοι, βιολονίστες, βυζαντινολόγοι, γελοιογράφοι, γεωλόγοι, γλωσσολόγοι, γλύπτες, δημοσιογράφοι, διαστημικοί επιστήμονες, διευθυντές ορχήστρας, δικαστικοί, δικηγόροι, εγκληματολόγοι, εθνομουσικολόγοι, εκδότες, εκφωνητές ραδιοφωνίας, ελληνιστές, ενδυματολόγοι, ερευνητές, ζωγράφοι, ηθοποιοί, θεατρολόγοι, θέατρο σκιών, ιατροί, ιερωμένοι, ιμπρεσάριοι, ιστορικοί, ιστοριοδίφες, καθηγητές πανεπιστημίων, κεραμιστές, κιθαρίστες, κινηματογραφιστές, κοινωνιολόγοι, κριτικοί λογοτεχνίας, κριτικοί τέχνης, λαϊκοί οργανοπαίκτες, λαογράφοι, λογοτέχνες, μαθηματικοί, μεταφραστές, μουσικολόγοι, οικονομολόγοι, παιδαγωγοί, πιανίστες, ποιητές, πολεοδόμοι, πολιτικοί, σεισμολόγοι, σεναριογράφοι, σκηνοθέτες, σκηνογράφοι, σκιτσογράφοι, σπηλαιολόγοι, στιχουργοί, στρατηγοί, συγγραφείς, συλλέκτες, συνθέτες, συνταγματολόγοι, συντηρητές αρχαιοτήτων και εικόνων, τραγουδιστές, χαράκτες, φιλέλληνες, φιλόλογοι, φιλόσοφοι, φυσικοί, φωτογράφοι, χορογράφοι, χρονογράφοι, ψυχίατροι.

Η νέα σειρά εκπομπών:

Αυτοβιογραφούνται στην ενότητα αυτή: ο ηθοποιός Γρηγόρης Βαλτινός, ο ποιητής Κώστας Παπαγεωργίου, η ιστορικός Μαρία Ευθυμίου, ο σκηνοθέτης Κώστας Φέρρης, ο μουσικολόγος Γιώργος Μονεμβασίτης, ο σκιτσογράφος-γελοιογράφος Γήσης Παπαγεωργίου, ο σκηνοθέτης Δήμος Αβδελιώδης, η τραγουδίστρια και ποιήτρια Γιοβάννα, ο κριτικός λογοτεχνίας Δημήτρης Ραυτόπουλος, ο συνθέτης Γιώργος Κουμεντάκης, ο ηθοποιός Γιάννης Φέρτης, ο σκιτσογράφος Γιώργος Ψαρρόπουλος, ο συγγραφέας Γιάννης Παπακώστας, ο μουσικός Δημήτρης Παπαδημητρίου, ο αρχαιολόγος και Ακαδημαϊκός Μανόλης Κορρές, ο κύπριος ποιητής Κυριάκος Χαραλαμπίδης, ο ζωγράφος Γιώργος Ρόρρης, ο συγγραφέας και πολιτικός Μίμης Ανδρουλάκης, ο αρχαιολόγος Νίκος Σταμπολίδης, ο εικαστικός Δημήτρης Ταλαγάνης, η συγγραφέας Μάρω Δούκα, ο δεξιοτέχνης του κλαρίνου Βασίλης Σαλέας, ο τραγουδοποιός Κώστας Χατζής, η σκηνοθέτης Κατερίνα Ευαγγελάτου, η συγγραφέας Έρη Ρίτσου, ο πιανίστας Γιάννης Βακαρέλης, ο τυπογράφος και εκδότης Αιμίλιος Καλιακάτσος, ο συγγραφέα Φώντας Λάδης, η αρχαιολόγος Έφη Σαπουνά – Σακελλαράκη, ο ζωγράφος Δημήτρης Γέρος, και άλλοι.

Ο Κώστας Φέρρης σκηνοθέτης, θεατρικός συγγραφέας, σεναριογράφος, συνθέτης, δημοσιογρά-φος και ηθοποιός. Από τους πλέον πολυπράγμονες κινηματογραφικούς δημιουργούς στην Ελλάδα, αυτοβιογραφείται στο Μονόγραμμα.

Γεννήθηκε το 1935 στο Κάιρο και η οικογένειά του έχει κυπριακές και λιβανέζικες καταβολές.

Μεγάλωσε με πολλά ακούσματα τόσο από το ραδιόφωνο - που έπαιζε και ρεμπέτικα και δεν υπήρχε εκεί λογοκρισία - όσο και από τον πατέρα και τον αδελφό που έπαιζαν μαντολίνο και φυσαρμόνικα. Από εκεί ξεκίνησε και η μύησή του στο ρεμπέτικο τραγούδι.

Σπούδασε στην Αμπέτειο Σχολή και στη Δραματική Σχολή του Τάκη Τσάκωνα στο Κάιρο. Έφτασε στην Ελλάδα τον Σεπτέμβριο του 1951 και μπαίνει στην Ανωτέρα Σχολή Κινηματογράφου στην Αθήνα, παρέα με τον Κώστα Βρεττάκο και τον Ιάσονα Γερουλάκη. Στην παρέα μετά προστέθηκαν ο Τορνές, ο Θέος, ο Σταύρακας, ο Λύκας, ο Παναγιωτόπουλος, η Μαρκετάκη, ο Αγγελόπουλος.

«Κι έτσι γνωρίζομαι με ... τον πρώτο πυρήνα αυτού που ονομάζουμε ομάδα για το χτίσιμο του Νέου Ελληνικού Κινηματογράφου» αφηγείται. «Ποια είναι η σημαντικότερη προσφορά του; Το ψάξιμο στη γλώσσα. Μέχρι τότε ο ελληνικός κινηματογράφος ήταν κατά κάποιον τρόπο θεατρόμορφος! Οι πρωτοπόροι που άνοιξαν τον δρόμο είναι ο Κούνδουρος κι ο Κακογιάννης, οι οποίοι προτείναν σινεμά με γλώσσα κινηματογραφική κι εμείς με τη σειρά μας υιοθετήσαμε αυτή την αρχή και ξεκινήσαμε τις ταινίες ψάχνοντας στην ίδια τη γλώσσα του κινηματογράφου.»

Με την έλευση της δικτατορίας φεύγει για το Παρίσι. Εκεί, συνεργάζεται στενά με τον Γάλλο σκηνοθέτη Ζαν Ντανιέλ Πολέ. Μαζί του συμμετέχει ενεργά στο κίνημα του Μάη του '68.

Επιστρέφοντας στην Αθήνα είναι ο πρώτος που σπάει το εμπάργκο των κινηματογραφιστών απέναντι στην ελληνική τηλεόραση και ξεκινάει το πρώτο σήριαλ που βασίστηκε στην ελληνική λογοτεχνία, “Οι έμποροι των εθνών” του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη. Η επιτυχία ήταν τεράστια.

Η ταινία «Ρεμπέτικο» υπήρξε σταθμός στην πορεία του αφού έτυχε γενικής αποδοχής από το κόσμο και βραβεύτηκε στο εξωτερικό. Όμως «Η επιτυχία του Ρεμπέτικου κινηματογραφικά ήταν η καταστροφή μου… Έναν χρόνο μετά το μεγάλο βραβείο του Βερολίνου, το Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου απέρριψε διαδοχικά πέντε διαφορετικές προτάσεις, το ίδιο συνέβη και στην τηλεόραση. Σταδιακά ένιωσα ότι όλες οι πόρτες γύρω μου έκλειναν…».

Επίσης, έχει κάνει εννέα τηλεοπτικές σειρές, συνολικής διάρκειας περίπου 120 ωρών, για την Ελληνική τηλεόραση, αλλά και περισσότερες από 80 ώρες μουσικών προγραμμάτων, ντοκιμαντέρ, εκπαιδευτικών και ερευνητικών ταινιών.

Εντάχτηκε στην ομάδα έρευνας για το ρεμπέτικο τραγούδι, και συγχρόνως δημιουργήθηκε, με δική του κυρίως πρωτοβουλία, η ομάδα για την ανανέωση του Ελληνικού Κινηματογράφου.