«…κι έκαναν τον φόβο του θανάτου, οίστρο της ζωής» (Εμπειρίκος)

Δεν υπάρχει ζωή χωρίς απώλεια, χωρίς τους μικρούς και μεγάλους θανάτους που σημαδεύουν την ιστορία της ζωής μας. Να χάνεις ένα γονιό, ένα παιδί, μια πατρίδα, μια δουλειά, να χάνεις την υγεία σου, την πίστη σε μια ιδέα, να χάνεις το μυαλό, τη νιότη σου, να χάνεις έναν μεγάλο έρωτα και να μένεις μισός. Απώλειες και πένθη καθορίζουν αυτό που είμαστε.

Η εκπομπή αναφέρεται στη μαγική δύναμη της απώλειας.

Μέσα από μια σε βάθος συνέντευξη που λειτουργεί ως κατάθεση ψυχής, η ιστορία του κάθε ανθρώπου σαν ένα εικαστικό φιλμ φέρνει στο προσκήνιο τη δύναμη υπέρβασης και ανθεκτικότητας. Μέσα μας υπάρχει μια ορμή, μια δύναμη που μας παροτρύνει να μεταμορφώνουμε την οδύνη σε δημιουργία. Κάτι που γνώριζαν καλά οι Έλληνες, όπως μας θυμίζει ο Εμπειρίκος «..κι έκαναν τον φόβο του θανάτου, οίστρο της ζωής».

Η επεξεργασία της απώλειας έχει τη δυνατότητα σαν τη μεγάλη τέχνη να αφυπνίζει. Να θρυμματίζει την παγωμένη μέσα μας θάλασσα. Σκοπός της εκπομπής είναι να αναδείξει αυτή την πλευρά. Μέσα από εμβληματικές ιστορίες επώνυμων και ανώνυμων ανθρώπων να φανερώσει «Το Μαγικό των Ανθρώπων».

Ο τίτλος της εκπομπής είναι εμπνευσμένος από το αριστούργημα του Τόμας Μαν, «Το Μαγικό Βουνό». Όταν ο νεαρός Χανς Κάστορπ βρίσκεται στο σανατόριο κοντά αλλάζει η ζωή του όλη. Περιστοιχισμένος από την απώλεια και το φόβο του θανάτου, ζει μια μαγική διαδικασία ενηλικίωσης κατά τη διάρκεια της οποίας γνωρίζει τον έρωτα, τη φιλοσοφία, τη φιλία. Κερδίζει το αγαθό της ζωής.

-Όλα ξεκινούν από ένα πένθος.

Οι ταινίες της Πέννυς Παναγιωτοπούλου έχουν κεντρικό θέμα την απώλεια, όλα τα πρόσωπα που η Φωτεινή Τσαλίκογλου πλάθει μέσα στα μυθιστορήματά της παλεύουν να βγουν αλλιώς δυνατά μέσα από την αναμέτρηση με τη φθορά, το θάνατο και την απώλεια.

Η εκπομπή, χρησιμοποιώντας τη δύναμη της τηλεοπτικής εικόνας, στοχεύει να φανερώσει ότι η απώλεια δεν γεννά μόνο θλίψη, θυμό, νοσταλγία και παραίτηση αλλά ανοίγει και έναν άλλο δρόμο, δρόμο ομιλίας, δημιουργίας, ζωής.

Με πένθος εισαγόμαστε στη ζωή, με πένθος τελειώνουμε τη ζωή και ανάμεσα σ’ αυτά τα δύο άκρα αναζητούμε τρόπους να αντλούμε δύναμη από αναπόφευκτα τραύματα και απώλειες.

«Οι άνθρωποι δεν ψεύδονται στον πόνο» λέει η Έμιλι Ντίκινσον. Υπάρχει μια τρομαχτική αληθινότητα στην οδύνη. Οι ιστορίες που ξεδιπλώνονται στο «Μαγικό των Ανθρώπων» μας παροτρύνουν να συλλογιστούμε «Είμαστε φθαρτοί, Ας ζήσουμε».

Η χώρα μας ευτύχησε να έχει μια ποιήτρια που ακούει στο όνομα Κατερίνα Αγγελάκη Ρουκ.

Στα 80 της χρόνια μας χαρίζει κομμάτια από τη σκέψη και τη ζωή της. Μιλάει για τα πρώτα της χρόνια. Για την αναπηρία της. «Γεννήθηκα κουτσή, ποτέ όμως δεν ένοιωσα ανάπηρη. Χρωστάω πολλά στις ελλείψεις μου».

Μιλάει για τους γονείς, τον πατέρα της από το Τσανάκαλε, τη μητέρα της από τη Πάτρα. «Έσμιξε η ανατολή με τη δύση, ήσαν δυο υπέροχοι άνθρωποι».

Μας διαβάζει με δισταγμό το πρώτο της ποίημα «Μοναξιά», που έγραψε στα 16 της χρονιά, «Θεέ μου, τι θα γίνουμε; Πώς θα πιστέψουμε; Πώς θα ξεγελαστούμε; M’ αυτή την αλλόκοτη φυγή των πραγμάτων, των ψυχών από δίπλα μας».

Ο νονός της, Νίκος Καζαντζάκης, θα πει γι’ αυτό το ποίημα: «Το πιο όμορφο πράγμα που έχω ποτέ διαβάσει στη ζωή μου».

Η πορεία στην ποίηση, που ξεκίνησε τόσο νωρίς, συνεχίζεται έως αυτή τούτη τη στιγμή, με τη χαμηλή φωνή της μνήμης, με την αναλγησία του γήρατος. Συντροφιά όμως με τις λέξεις που ανασταίνουν απουσίες. Που κατευνάζουν, δίχως να αγνοούν, το φόβο του θανάτου. «Ό,τι μου λείπει με προστατεύει από εκείνα που θα χάσω».

Τριγυρισμένη αναστάσιμες εκδοχές ζωής, η Κατερίνα Αγγελάκη Ρουκ, μας ανοίγει τα δωμάτιά της ψυχής της, εκεί όπου κατοικούν δυο αχώριστα πλάσματα: O ερωτάς και το ποίημα.

«Λέω ‘ευχαριστώ’ στη ζωή για ό,τι εξακολουθεί να μου δίνει παρότι δεν περιμένω πια τίποτα».

Το ευχαριστώ σου Κατερίνα καταλαγιάζει το φόβο του θανάτου. Η ποίησή σου, έχει ένα μοναδικό τρόπο να διαστέλλει το χρόνο και να χαρίζει μέλλον σε μια μικρή ταπεινή στιγμή. Θα πω το ίδιο και για το βλέμμα και για τις σιωπές σου. Και το τραγουδάκι με τα κενά που κλείνει την συνάντηση μας. Μια συνάντηση, που θα θέλαμε να μην τελειώσει π ο τ έ: «Aσ’ τα τά μαλλάκια σου ανακατωμένα, άστα να…να….να……..»