Σειρά ντοκιμαντέρ, 12 ημίωρων επεισοδίων.

Με σημείο εκκίνησης τη Συνθήκη της Λωζάνης μετά τη μικρασιατική καταστροφή και την υποχρεωτική μετακίνηση πληθυσμών μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας, η σειρά ντοκιμαντέρ «Δύο φορές ξένος» διηγείται την ιστορία των πιο σημαντικών ανταλλαγών πληθυσμού του 20ου αιώνα.
Συνδυάζοντας προσωπικές μαρτυρίες, πολιτική ανάλυση και σπάνιο αρχειακό υλικό, εξετάζει τα αίτια αυτών των μετακινήσεων και το πώς επηρέασαν και συνεχίζουν να επηρεάζουν τις ζωές εκατομμυρίων ανθρώπων.
Η σειρά μας μεταφέρει από την Κεντρική Ευρώπη του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, στον διαχωρισμό της Ινδίας και του Πακιστάν, και από το Ισραήλ και την Παλαιστίνη, στην Κύπρο και τις εμφύλιες συρράξεις της πρώην Γιουγκοσλαβίας.
Θα ανακαλύψουμε πώς, ενώ η ανταλλαγή πληθυσμών συχνά αποτέλεσε ευπρόσδεκτη λύση στις συγκρούσεις μεταξύ εθνοτήτων, η προσωπική ιστορία όσων ξεριζώθηκαν και βρέθηκαν «Δύο φορές ξένοι» μαρτυρεί συχνά την αντίθετη όψη του νομίσματος: ελάχιστοι δεν αναπολούν τη χαμένη πατρίδα και τη συμβίωση με τον «εχθρικό» γείτονα.

Η συγκεκριμένη εκπομπή εστιάζει στην προσφυγοποίηση και τις βίαιες εκτοπίσεις πληθυσμών που συντελέστηκαν στην Κύπρο, ως αποτέλεσμα του κυπριακού ζητήματος ξεκινώντας από τις αιματηρές διακοινοτικές ταραχές της κρίσης των ετών 1963-1964 μέχρι την τουρκική εισβολή το 1974, γνωστή ως επιχείρηση «Αττίλας», που οδήγησε στην απώλεια χιλιάδων στρατιωτών και αμάχων, 2.000 αγνοούμενων και στην κατάληψη του 36,2% των κυπριακών εδαφών. Ο λόγος δίνεται στους ανθρώπους που βίωσαν την τραγωδία και εκριζώθηκαν από τις εστίες τους, στα θύματα της εσωτερικής εθνοτικής σύγκρουσης, σε μια προσέγγιση όπου οι άνθρωποι αποτελούν τα υποκείμενα της ιστορίας, χωρίς να υποβαθμίζεται η ιστορικοπολιτική διάσταση των γεγονότων.

Τη χρονική ακολουθία των γεγονότων ξεδιπλώνουν οι αφηγήσεις απλών ανθρώπων και των δύο κοινοτήτων, πολιτικών και πανεπιστημιακών, οι οποίες αναφέρονται στο πραξικόπημα της 15ης Ιουλίου για την ανατροπή του Μακαρίου, στους φόβους για την αναζωπύρωση της ενδοκοινοτικής βίας και τη στρατιωτική επέμβαση της Τουρκίας, στην τουρκική στρατιωτική εισβολή στις 20 Ιουλίου 1974 και στη δεύτερη φάση της τον Αύγουστο του ίδιου έτους, στους πρώτους πρόσφυγες, στην εκεχειρία και τη διχοτόμηση.

Ελληνοκύπριοι και Τουρκοκύπριοι αφηγούνται τις προσωπικές τους ιστορίες και περιγράφουν πώς βίωσαν τα γεγονότα πριν και μετά την εισβολή. Γύρω στους 150.000 ανθρώπους εκτοπίστηκαν από την κατεχόμενη βόρεια πλευρά, όπου οι Ελληνοκύπριοι αποτελούσαν το 80% του πληθυσμού και ένα χρόνο αργότερα, περίπου 50.000 Τουρκοκύπριοι αναγκάστηκαν να μετακινηθούν από το Νότο στο Βορρά.

Στην εκπομπή μιλούν μεταξύ άλλων η Ρήνα Κατσελλή, Ελληνοκύπρια, πρώην βουλευτής Κερύνειας, ο Οτσάν Οτσανάν, Τουρκοκύπριος δημοσιογράφος, ο Γιώργος Ιακώβου, προεδρικός επίτροπος Κύπρου, ο Ν. Κιτσίλγιουρεκ, Τουρκοκύπριος καθηγητής Πανεπιστημίου Κύπρου, ο Αλπάι Ντουρντουράν, Τουρκοκύπριος πολιτικός, ο Σάββας Παύλου, Ελληνοκύπριος συγγραφέας, ο Ρότζερ Ζέτερ, καθηγητής Πανεπ. Οξφόρδης, ο Πίτερ Λοΐζος, ομότιμος καθηγητής Πανεπ. Λονδίνου LSE και ο Σουμάντρα Μπόσε, καθηγητής Διεθνών Σχέσεων Πανεπ. LSE.