Σειρά δραματοποιημένων ντοκιμαντέρ της ΕΡΤ σε σενάριο Φανής Τουπαλγίκη και σκηνοθεσία Κυριακής Μάλαμα.

Το 1996-98 με τη συνεργασία του Ιστορικού Αρχείου Προσφυγικού Ελληνισμού του Δήμου Καλαμαριάς (ΙΑΠΕ) η ΕΡΤ κατέγραψε τις αφηγήσεις δεκάδων προσφύγων, που μικρά παιδιά το 1922-25 αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τις πατρίδες τους στην Ανατολική Θράκη, τη Μαύρη Θάλασσα και τη Μικρά Ασία. Η σειρά ντοκιμαντέρ «Ταραγμένα χρόνια» σε σενάριο Φανής Τουπαλγίκη και σκηνοθεσία Κυριακής Μάλαμα παραγωγής '96-'97 αποτέλεσε την πρώτη απόπειρα πραγμάτευσης αυτού του αρχειακού υλικού για την δημιουργία τηλεοπτικού προϊόντος. Η σειρά με τη χρήση δραματοποιημένων σκηνών, αρχειακού, κινηματογραφικού και φωτογραφικού υλικού, περιγραφικών και συμβολικών πλάνων ζωντάνεψε τις ψηφίδες μιας εποχής παιδικής αθωότητας που τη σάρωσαν οι πόλεμοι και οι ξεριζωμοί. Εκτός από την οθόνη της ΕΡΤ η ταινία-σύνοψη της σειράς με τον τίτλο «Ταραγμένα χρόνια» προβλήθηκε στο 10ο Διεθνές Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης 2008 και το επεισόδιο «Ανταλλάξιμοι» στο αφιέρωμα στο έργο της Κυριακής Μάλαμα που έκανε το 13ο Φεστιβάλ το 2011.

Η νέα σειρά «Μια κληρονομιά», εσωτερική παραγωγή της ΕΡΤ, αποτελεί μια νέα απόπειρα και με διαφορετική μεθοδολογία πραγμάτευσης μέρους του εν λόγω αρχειακού υλικού, το οποίο μάλιστα είχε σοβαρά προβλήματα φθοράς και αποκαταστάθηκε μετά από επίπονες και χρονοβόρες προσπάθειες του εργαστηρίου της ΕΡΤ.

Η Φανή Τουπαλγίκη έγραψε τα σενάρια το καλοκαίρι-φθινόπωρο του 2008, προσπαθώντας να αφουγκραστεί τις αφηγήσεις των παππούδων και γιαγιάδων και να φανταστεί τον κόσμο τους έχοντας ως σημείο αναφοράς το παρόν. Το παρόν εγγράφεται στο σώμα των ταινιών με την εισβολή στη σκηνή θεατών που τους ενσαρκώνουν ηθοποιοί, απηχώντας σκέψεις και συναισθήματα των κατά συνθήκη θεατών και παρακολουθώντας τους αφηγητές στην οθόνη προσπαθούν να εισχωρήσουν στον κόσμο τους. Οι ιστορίες που αφηγούνται οι πρόγονοι, οι επισημάνσεις και τα σχόλια που κάνουν – θραύσματα μιας καταστροφής- αποτελούν πολύτιμες παρακαταθήκες για το δικό μας προβληματισμό στο σύγχρονο κόσμο τόσο για το παρελθόν, 90 χρόνια μετά, όσο και για το παρόν και το μέλλον.

Η σκηνοθέτρια Κυριακή Μάλαμα με το δικό της ιδιαίτερο τρόπο, με ευαισθησία και αφοπλιστική λιτότητα που καθηλώνει, ζωντάνεψε τα 10 σενάρια σε ταινίες με τη συμμετοχή πολύ καλών ηθοποιών.

Κεντρικό άξονα του επεισοδίου αποτελούν οι αφηγήσεις των προσφύγων της Μικρασιατικής Καταστροφής για τη μάνα τους, την αδερφή, τη γιαγιά τους. Τις γυναίκες αυτές, που έφτασαν εδώ, μέσα στη μαύρη τους δυστυχία, τις κούρευαν με τη μηχανή που κούρευαν τα πρόβατα από το φόβο των επιδημιών. Οι γυναίκες αυτές θα μηχανευτούν με απαράμιλλη τόλμη και εφευρετικότητα ιδιοφυή τεχνάσματα για να σώσουν τα παιδιά τους τα χρόνια της φωτιάς, ενώ κάποιες από αυτές θα φύγουν με το κλειδί της πόρτας του σπιτιού τους στην τσέπη. Μια γυναίκα παρακολουθεί τις ιστορίες τους και χάνεται μέσα σ αυτές….